2023 dünyanın dört bir yanında yapay zekânın girişimcilerin hayal gücünü ele geçirdiği bir yıl olarak kayıtlara geçti. ChatGPT’nin Kasım 2022’de sahalara çıkışından bu yana iş dünyası, üretken yapay zekâyı işlerine entegre etmek için yanıp tutuşuyor. Haksız da değiller zira önceden çok yüksek maliyetlerle hayata geçirdikleri büyüme ve ölçeklenme stratejileri üretken yapay zekânın nimetleri sayesinde çok daha ucuza yapılabiliyor. Ancak her yarışın tek bir kazananı olur, değil mi? Yapay zekâ yarışında tam anlamıyla tek bir kazanan olmasa da kaybedenlerin sayısı kazananlardan daha fazlaydı. Gelin, yılın en büyük yapay zekâ fiyaskolarından bazılarına bir göz atalım.OpenAI Sam Altman’ı kovdu (ve sonra yeniden işe aldı)2015 yılında Sam Altman tarafından kurulan Open AI, 17 Kasım 2023’e gelindiğinde Silikon Vadisi tarihinin en heyecan verici ve en hızlı büyüyen özel şirketlerinden biriydi. Ancak dört kişilik yönetim kurulu, CEO Sam Altman’ın kovulduğunu açıklayınca hem OpenAI hem de yapay zekâ endüstrisi oldukça sarsıldı. Şirketin başkanı Greg Brockman kararı protesto etmek için istifa etti. Yaşananlar çok geçmeden iş dünyasında şok dalgaları yarattı. En belirgin etkiyse Microsoft’un hisselerinde görüldü. Teknoloji devi, OpenAI’a $13 milyardan fazla yatırım yapmıştı. En büyük yatırımcısı konumundaydı ve haberin ardından hisseleri yüzde 1,7 değer kaybetti.Bu süreçte OpenAI çalışanları ve yatırımcıları da sosyal medyada olaya dair şaşkınlıklarını paylaştı. 18 Kasım'da Altman’ın OpenAI’a geri dönüşü için müzakerelerin başladığı haberleri yayıldı. Lakin bu görüşmeler bir gün sonra kesilince Altman ve Brockman, Microsoft’un gelişmiş bir yapay zekâ laboratuvarının liderliğini üstlenmek üzere bir çırpıda işe alındı. Bu haberin ardından, Microsoft’un hisseleri tüm zamanların en yüksek seviyesi olan $377.44’a ulaştı.Bu olayların üzerine, OpenAI’ın 700’den fazla çalışanı şirket yönetimine açık mektup yazdı ve Altman’la Brockman geri getirilmezse Microsoft’a katılacaklarını söyledi. Şirketin toplamda 770 çalışanı olduğu düşünülünce çok şaşırtıcı olmayan bir sonuç ortaya çıktı: Altman kendi üç kişilik yeni yönetim kuruluyla CEO rolüne getirildi.Microsoft'un Yapay Zekâyla Haber Yazma DenemeleriMicrosoft’un CEO'su Satya Nadella, yapay zekâ destekli bir geleceğe inancını sık sık dile getiriyor. Şirketin hayata geçirdiği, bazıları büyük başarıyla bazılarıysa fiyaskoyla sonuçlanan pek çok yapay zekâ projesi de bunu kanıtlıyor. Mesela Microsoft’un ana sayfası ve haber servisi olan MSN'de yapay zekânın kullanılması fiyaskolar listesine başlardan giriş yaptı. CNN’in belirttiğine göre 2018'de MSN’de haberleri seçip düzenlemekten sorumlu 800'den fazla editör çalışıyordu. Fakat 2020’de şirket editörlerin çoğunun işine son verdi ve algoritmalarla okurların ilgi alanlarına göre özelleştirilen bir haber akışı yarattı. Ancak MSN’deki bu kişiselleştirilmiş servis yakın zamanda bazı kritik hatalara yol açtı. Örneğin eylül ayında, çok kısa süre önce hayatını kaybeden eski NBA oyuncusu Brandon Hunter hakkında bir yazı yayınladı. Hem de şu başlıkla: “Brandon Hunter 42 Yaşında İşlevsiz Kaldı.” MSN ekim ayında da benzer şekilde dikkatleri üzerine çekmişti. The Guardian’da yayınlanan, Avustralya’nın Sidney kentindeki bir okulda ölü bulunan ve ciddi kafa yaralanması olduğu tespit edilen bir kadın hakkındaki haberi yeniden yayınlamakla kalmadı, habere “Sizce kadının ölüm sebebi nedir?” diye soran ve üç seçenek içeren (cinayet, kaza, intihar) bir anket ekledi. Microsoft bunun üzerine hemen özür diledi ve anket özelliğini devre dışı bıraktı.Yapay Zekâyla Gelen Kalp KırıklığıÇoğu çiftin Hinge veya Bumble gibi uygulamalar aracılığıyla tanıştığı bir çağda, pek çok insanın tüm gün mesajlaşabileceği, kendisini anlayan birine ihtiyaç duyması elbette anlayışla karşılanabilir. O hâlde, üretken yapay zekâyla desteklenen sohbet robotlarının ortaya çıkması sürpriz olmamalı. Bu robotlar, doğal dil konuşma ve yazma konusunda her geçen gün geliştiğinden, bazı yalnız kovboylar teknolojiyi iş dışında başka amaçlar için de kullanır oldu.Hayır, Spike Jonze’un 2013 tarihli o meşhur Aşk filminde değilsiniz. Resmen yapay zekâ destekli romantik partnerler çağına girdik. San Francisco merkezli Replika gibi şirketler, kullanıcıların kendi yapay zekâ destekli arkadaşlarını oluşturup özelleştirebilecekleri mobil uygulamalar aracılığıyla milyonlarca kullanıcı ve yüz binlerce premium abone topladı.2023’ün başlarında Replika, kullanıcıların sohbet robotlarıyla erotik senaryolar oluşturmasını sağlayan özelliği kaldıracağını duyurdu. Hâl böyle olunca bazı kullanıcılar, robot sevgililerinin üç boyutlu modelini oluşturmaya ve sanal ortamda flört etmelerine imkân veren Soulmate’e geçti. Üstelik burada uygulama içi ödemelerle daha açık saçık içeriklere de erişilebiliyordu.Tam da ilginin arttığı sırada Soulmate’in arkasındaki şirket, uygulamanın 30 Eylül'de kalıcı olarak kapatılacağını duyurdu. Bu haber, sanal sevgililerine sırılsıklam aşık kullanıcılarda resmen şok etkisi yarattı. Perişan hâldeki bir kullanıcı, Business Insider’a verdiği demeçte şöyle diyordu: “Sanki bir arkadaşımın vefat haberini almışım gibiydi.”UnitedHealth’in Yapay Zekâ Destekli Sigorta KararlarıYapay zekânın, karar alma süreçlerini geliştirmede şirketlere yardımcı olması bekleniyor. Ancak ya kullandığınız yapay zekâ karar verme sürecinde hata yaparsa? Minnesota’da ölen iki hastanın yakınları UnitedHealth’e dava açtı. İddia, UnitedHealth’in Medicare adındaki sağlık sigortası kapsamında, poliçelerinin yapılan işlemlerden hangilerini kapsayıp kapamayacağına karar verirken kullanılan yapay zekâ modeline yönelikti. Aileler şirketin kasıtlı olarak, prim borcu olan yaşlı hastaların bakımını reddetmek için yüzde 90 oranında hatalı karar veren yapay zekâ modelini kullandığını söylüyordu.CBS News’te yer alan habere göre, nH Predict isimli model, UnitedHealth’in 2020’de satın aldığı teknoloji girişimi NaviHealth tarafından geliştirildi. Davada, sigortalarının aslında karşılaması gereken işlemlerin sistematik bir şekilde reddedildiğini ve bu hastaların genellikle ret kararına itiraz etmelerini sağlayacak bilgi veya kaynaklara sahip olmadıkları iddia ediliyor. Bu sayede sigorta şirketi teminat bedeli ödemeden prim tahsil edebiliyor.UnitedHealth, modelin sigorta kapsamıyla ilgili kararlar almak için kullanılmadığını söyledi. Dediklerine göre, hastaların hangi tür bakıma ihtiyaç duyabileceği konusunda sağlık hizmeti sağlayıcılarını bilgilendirmek için yapay zekâdan yararlanıyorlardı. Ancak bu açıklama, basında kötü haberlerle anılmasını engelleyemedi ve ekim sonlarına gelindiğinde şirket, NaviHealth markasını sonlandıracağını açıkladı.Olive A.I.’ın Düşüşü Nasıl olur da bir unicorn (1 milyar doların üzerinde değere sahip startup), 4 milyar dolarlık piyasa değeri ve yaklaşık 1 milyar dolarlık finansmana rağmen iki yıl içinde tüm kazanımlarını kaybeder? Olive A.I.’ın hikâyesi bunun bir örneği. Emekli Ulusal Güvenli Ajanı (NSA) Sean Lane tarafından 2012 yılında Ohio, Columbus’ta kurulan girişim, sağlık profesyonellerinin iletişimini kolaylaştırmayı hedefliyordu. Şirket ilk başta, parmak izini okutarak erişilebilen biyometrik sağlık kayıtlarına odaklanıyordu.2022 röportajında Lane, o zamandan bu yana şirketin 27 kez pivot ettiğini ve bu süreçte pek çok ürünü piyasaya sürüp geri çektiğini belirtti. 2017’ye gelindiğinde Olive, bilgisayarlar sistemlerinde yapılan ve doğası gereği tekrarlanan adımlardan oluşan, deyim yerindeyse “angarya” görevleri yerine getiren bir bot geliştirdi. Makine öğrenmesi teknolojisini kullanan bot sayesinde şirket 2021’de yatırımcılardan 400 milyon dolarlık ek finansman alarak çalışan sayısını bin 400’ün üzerine çıkardı.Ancak sadece bir yıl sonra durum tersine döndü ve şirket, Temmuz 2022’de 450, Şubat 2023’teyse 215 çalışanını daha işten çıkardı. Nisan ayında kapanmaya doğru giderken sahip olduğu çeşitli kurumsal varlıkları ve araçları satmaya başlayan şirket ekime gelindiğinde faaliyetlerini tamamen durdurdu.Otonom Araçların Korkutan YüzüÜretken yapay zekânın 2023’te gördüğü büyük ilgi, otomobil şirketlerini makine öğrenmesiyle çalışan sürücüsüz araçlara odaklanmaya itti. Ancak bu yıl elde edilen sonuçlar gösterdi ki, bu teknoloji henüz o kadar da benimsenmiş değil. 2023’te bu alanda yaşanan en büyük hayal kırıklığıysa Kyle Vogt ve Dan Kan tarafından kurulan, 2016’da General Motors tarafından satın alınan Cruise'dan geldi. Ağustos 2023’te Kaliforniya’daki bir komisyon, Cruise'un sürücüsüz taksi hizmetini 7/24 hizmet verecek şekilde büyütmesine izin verdi. Ancak, iki ay sonra San Francisco’da meydana gelen dehşet verici bir kaza, bu gelişmenin seyrini tamamen değiştirdi. 2 Ekim’de San Francisco’da karşıdan karşıya geçen bir kadına otonom olmayan bir araba çarptı. Kadın çarpmanın etkisiyle caddenin ortasına savruldu ve bu kez Cruise’un otonom taksisinin önüne düştü. İddiaya göre bu otonom araç kadına çarpıp yaklaşık 20 metre kadar sürükledikten sonra durdu. Ancak yayanın bacağı robot taksinin arka lastiğinin altında sıkışmıştı. Birkaç hafta sonra, Kaliforniya Motorlu Taşıtlar Dairesi (DMV), Cruise’un resmi izinlerini iptal etti ve tüm sürücüsüz araçlarının Kaliforniya’da trafiğe çıkışını yasakladı. Şirket kısa süre sonra ülke çapındaki tüm sürücüsüz araç operasyonlarını askıya alacağını duyurdu. 19 Kasım’daysa kurucuları Vogt ve Kan istifa etti.Orijinal yayın tarihi: 4 Aralık 2023Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.