“Sosyal bilimlerin ne ölçüde bilim olduğu da tartışılır ya, neyse.” deyip işletme biliminin anayurdu Amerika’da son günlerde gerçekleşen komediye bir bakalım.Ya da bakmadan önce şöyle bir düşünelim. Koç Holding’in yönetim kurulu CEO’sunu kovmuş, CEO da Sabancı Holding ile flört ederek kabul görmüş ve ardından Koç Holding’in kurulu da, “Biz eski CEO’muzla prensipte anlaştık.” diye bir açıklama yapmış olsun.Eğer böyle bir şey gerçekleşirse, “Biz bu işletme yönetimi işini bir türlü öğrenemedik.” der miyiz, demez miyiz?İnanın daha kötülerini bile söyleriz.Ama Harvard İşletme Okulu’nun anavatanında, 32 kısım tekmili birden bir işletme yönetimi faciası gerçekleştiği için izin verin biz de, “Bravo sizin işletme bilginize!” diyelim artık.Neden mi? Bir hafta içinde üç defa CEO değiştirme rekorunu OpenAI gibi popüler bir yapay zekâ şirketinden başka kimse kıramaz.Sabah erken kalkan Yönetim Kurulu, Güney Amerika ülkelerinde gördüğümüze benzer şekilde hareket edip adeta darbe yapıyor. Gerçekten insanın aklı karışıyor. Örneğin ben, üretilen teknoloji çok yeterliyse işletme ne kadar saçma sapan yönetilirse yönetilsin sonucun başarı olacağı inancıyla 100 milyondan fazla kullanıcıyı düşünerek hipotezler üretiyorum.Tam da bazı kaynaklar “Geçtiğimiz birkaç gün yapay zekâ dünyasında hummalı bir rüyaydı. Dünyanın en gözde yapay zekâ şirketi OpenAI'ın yönetim kurulu, CEO Sam Altman'ı kovarak herkesi şok etti. Yapay zekâ güvenliği darbesi, kaos ve Altman için Microsoft'ta yeni bir iş.” derken…Sabah oldu erken, bir de ne görelim. OpenAI diyor ki:“Sam Altman'ın Bret Taylor (Başkan), Larry Summers ve Adam D'Angelo'dan oluşan yeni bir yönetim kuruluyla OpenAI'a CEO olarak dönmesi için prensipte anlaşmaya vardık. Ayrıntıları belirlemek için işbirliği yapıyoruz. Bu süreçte gösterdiğiniz sabır için çok teşekkür ederiz.”Gösterdiğimiz sabra teşekkür mü ediyorsunuz?Bana kalırsa şimdilik etmeseydiniz de olurdu. Yarın öbür gün, orada ne olacağı belli mi?Örneğin, bu gelişmelerden sonra Microsoft’un durumu ne olacak?“Açık kaynak kodlu/kapalı kaynak kodlu” tartışmalarından yeni haberler var mı?Daha doğrusu, başkalarına en etkili şekilde fayda sağlamaya yönelik sosyal hareketi ifade eden “Etkili Fedakarlık” (Effective Altruism) işleri ne olacak?Konunun John Stuart Mill gibi büyük filozofları da içeren uzun bir geçmişi var. Bilirsiniz faydacılık, kolektif çıkarı bireyin çıkarından üstün görür. Tıpkı organlarını toplamak ve beş kişiyi daha kurtarmak için tek bir sağlıklı insanı feda etmek gibi. Forbes’taysa şöyle yazılmış: “Altman'ın görevden alınmasıyla birlikte, etkili fedakarlığın yozlaştırıcı etkisinin OpenAI gibi hayranlık duyulan şirketlere bile bulaştığı açık. Eğer OpenAI Silikon Vadisi'nin ahlaki pusulasını temsil ediyorsa görünen o ki hepimizi zor günler bekliyor.”Etkili fedakârlık yaklaşımının daha sonra hayır kurumlarına verebilmek için çok para kazanmayı teşvik ettiğini unutmamak gerek. Etkin bir dolandırıcı fedakâr olan Sam Bankman-Fried da, “etkili fedakârlık yapmak için kazan” felsefesiyle bu süreçte milyonlarca yatırımcıyı dolandırmıştı.Peter Singer’ın savunduklarınaysa hiç girmeyelim.James Broughel’e göre, “Sonuçta, OpenAI'ın kâr amacı gütmeyen, etkili fedakârlık yaklaşımından etkilenen kolu kazandı. Ancak şirket bu süreçte yok olabilir”.Bilmem şunu duymuş muydunuz: “Teknoloji endüstrisinin en kötü liderlerinden birçoğu etkili fedakârlığı destekleyerek Amerika'nın en yenilikçi sektörlerinden birini yiyip bitirebilecek bir çürümeyi ortaya çıkarıyor”.Demek işletme biliminin anavatanında, 32 kısım tekmili birden OpenAI dizileri bu yüzden yayına girmeye başlıyor. Davulun sesi uzaktan olsa da hoş gelmiyor, çünkü gerçek bizim algıladığımızdan çok daha karmaşık.Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.