Vegan değilseniz yemeklerinizde yumurta bulunmama ihtimali çok düşük. İster paketli ürünler olsun ister komşu fırından buram buram kokusu gelen poğaçalar. İnsanlığın yaklaşık altı milyon yıldır tükettiği yumurtanın olmadığı bir hayat imkânsız görünüyor. ABD’li üreticiler de kuş gribi kriziyle başlayan yumurta kıtlığının yanı sıra artan fiyatlarla karşıya.2022’de başlayan kuş gribiyle her ay binlerce tavuk itlaf ediliyor. Hâliyle yumurta fiyatları da aldı başını gitti. ABD’de ocak ayında A Sınıfı 12’li yumurta kartonunun fiyatının ortalama $4.95’a çıktı. Bu rakam $4.82’lık rekor fiyatı gölgede bırakmakla kalmadı, Ağustos 2023’teki 2.04’lık tutarı ikiye katladı. Felaket tellallığı yapmak gibi olmasın ama ABD Tarım Bakanlığı bu fiyatların yıl sonuna kadar yüzde 20 daha artacağını öngörüyor.Birçok işletme sahibi fiyat artışlarını “Ne gelir elden…” diyerek sineye çekiyor. Fakat yumurtanın birim fiyatındaki artış böyle devam ederse, onların da yükselişi etikete yansıtmaktan başka çaresi kalmayacak gibi görünüyor. Massachusetts’in Natick kentindeki The Sleepy Baker’ı tek başına işleten Liz Berman özel tasarım pastalar konusunda uzman. Bu dükkânda birbirinden lezzetli cupcake’ler, kurabiyeler, turtalar ve çeşit çeşit unlu mamul bulmak mümkün. Tabii ki fiyatı yükselen tek ürün yumurta değil. Yağından tutun da kakaosu kadar her üründe fiyatlar yokuş yukarı tırmanıyor. Daha da kötüsü işler sadece bununla da bitmiyor. Berman “Tek derdimiz yumurtaların pahalı oluşu da değil.” diyor. Mesela pastacı eskiden orta boy, beyaz yumurtaların 12’lilerinden 18 koli alıyorken şimdi bu büyük paketlerden bulamıyormuş. Kahverenginin 12’lisinin tek kutusuyla idare ediyormuş. Ayrıca “Bu da dert mi demeyin. Pastaneyi tek başıma işletiyorum. Gördüğünüz her şey el emeği, göz nuru. Tek tek yumurta almaya depoya gitme lüksüm yok.” diyor. Berman gıda fiyatlarının düşeceği konusunda hiç de iyimser değil. Düşecek olsa senelerdir kakaonun fiyatı katlanarak artar mıydı? Pastacı üzülerek “Bu gidişle ben de ürünlerin fiyatını artıracağım. Bu ne demek? Müşterilerimin yarısının belki de kapımı çalmayacak.” diyor.New Jersey’nin Princeton şehrindeki Bad Cookie Company’nin sahibi John Nachlinger da artan maliyetlerle mücadele edebilmek için geçici olarak kurabiyelerin fiyatını 25 sent artırmış. “Zaten sattığımız kurabiyenin kâr marjı çok düşüktü. Bir de hammaddedeki bu fiyat artışı eklenince iyice zora girdik.” diyen Nachlinger, yumurtayla ilgili sıkıntının geçici olacağını umuyor. Bu yüzden de kalıcı bir fiyat artışına gitmek ya da kurabiyelerin boyutunu küçültmek yerine geçici bir çözüme bulmuş. Şikago’daki makarnacı Daisies’in şef ortakları Joe Frillman ve Leigh Omilinsky da gönlü fiyat artışına elvermeyenlerden. Fakat yine de menüde bazı değişiklikler yapmayı düşünüyorlar.Omilinsky menüye daha fazla yumurtasız ve vegan tatlılar ekleyeceklerini söylüyor. İkili tariflerde bağlayıcılığı sağlamak için yumurta yerine keten tohumunu da denemiş. Demokraside çareler tükenmez misali, yumurta kıtlığı şefleri hem alternatif aramaya hem israf konusunda daha hassas davranmaya itmiş. Omilinsky “Sadece yumurtanın sarısını kullandığımız tarifler çok diye beyazları çöpe atmıyor, onları da değerlendirmeye çalışıyoruz.” diyor. Frillman da yumurtasız makarna tarifleri denediklerini söylüyor. Frillman “Hamuru yumurta kullanmadan makarna hâline getirmeyi başardık. Bunun için makarnaların şeklini değiştirmek gerekti tabii.” diyor. Yumurta kıtlığı böyle giderse menü daha çok değişecek gibi görünüyor. Mesela şef “İlk günden beri menümüzde yer alan, çok fazla yumurta sarısı kullanarak yaptığımız pappardelle’den vazgeçmek üzereyiz.” diyerek olası menü değişikliğinin kapıda olduğunun sinyallerini veriyor. Yani yakında bol bol spagetti veya fettucine görebiliriz. Connecticut eyaletinin Roxbury şehrindeki Ox Hollow Farm’ı eşiyle birlikte işleten Stephanie Maynard da talep artışıyla karşı karşıya olmaktan mustarip. Bu çiftlikte büyükbaş ve kümes hayvanları yetiştirmenin yanı sıra yumurta ve sebze de üretiyorlar. 950 yumurtlayan tavuğun yer aldığı çiftliğe bu ay 300 tavuk daha eklenecekmiş. Baharın gelişiyle kışın sakinliğini üstünden atmaya hazırlanan çiftlikte hazırlıklar başlamış. Her bahar olduğu gibi bu aylarda da stokları artırmaya başlamışlar. Fakat bu yıl önceliği toptancılardan ziyade doğrudan tüketiciye ulaştıkları yeşil pazarlara vermişler. Yumurta kıtlığı yüzünden tüketici artık markete gidip yumurta almak yerine pazarlara akın ediyor. Ayrıca “Devamlı sizden alıyoruz.” diyen düzenli müşterilerin taleplerinde de bir artış söz konusuymuş. Maynard “Müşterilerimizle gönül bağı kurduk. Birçoğunun adını biliyorum. Ama simaen hepsini tanıyorum. Daha önce pazarda hiç görmediğimiz insanları görmeye başladık. Müşterilerimizin sayısı günbegün artıyor. Hâliye bu pazara yepyeni müşteriler çekiyoruz.” diyerek röportajımızı sonlandırıyor. ABD’de yumurta krizi paskalyanın gelişiyle katmerlenecek gibi görünüyor. Bakalım bu durum yerli üreticiyi etkilediği gibi ithalatçıyı da etkileyecek mi?Orijinal yayın tarihi: 19 Şubat 2025Tüm hakları saklıdır. Bu içerik yayınlanamaz, yeniden yazılamaz veya yeniden dağıtılamaz.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.