Küçük ve orta ölçekli işletmeler çoğu zaman sermayeye erişebilmek için deyim yerindeyse iş dünyası arenasında gladyatör gibi mücadele veriyor, zira işleri büyütmenin ya da sıkışık nakit akışı döngüsünü kırmanın yolu sermayeden geçiyor. Bu süreçte geleneksel bankalarla çalışmak yavaş ve zahmetli olabildiği gibi bazen yenilgiye de götürebiliyor. Fakat girişimcilerin artık başka bir seçeneği var: Finansman bulma sürecini hızlandırıp basitleştiren açık bankacılık.Peki nedir bu açık bankacılık? Kıyaslama üzerinden açıklayacak olursak, geleneksel bankacılıkta müşteri bilgilerine erişim hakkı sadece hesap sahibi ve bankaya aitken açık bankacılıkta müşteri, finansal geçmişinin ve hesap hareketlerinin üçüncü taraf hizmet sağlayıcılarla paylaşılmasına izin veriyor. Bu sağlayıcılar arasında finansal teknoloji (fintek) ve ödeme şirketleri, döviz büroları, perakendeciler, geleneksel bankalar ve banka dışı borç verenler gibi çeşitli kuruluşlar yer alabilir. Açık bankacılığın amacı finansal hizmetler ağını genişletmek, kredi seçeneklerini artırmak ve küçük işletme sahiplerinin finansman ihtiyaçları için daha fazla ortak bulmalarına yardımcı olmak. Geleneksel sistemde müşteriler başka seçenekleri değerlendirmeden önce hesaplarının bulunduğu banka çoktan kredi başvurusunu değerlendirmiş ve bir karara varmış oluyor. Hemen ardından da kontrol ettiği verileri üçüncü taraf kredi verenlere iletmeye zaman ayırıyor.Finansal hizmetler sitesi Pymnts’e göre, bir şirketin açık bankacılık ağında yer alan finansal hizmet sağlayıcılarının artması, girişimcilere daha hızlı ve daha esnek kredi teklifleri sunmayı amaçlıyor.Pymnts’in belirttiği üzere “İşlem verileri bir işletmenin nakit akışına, gelir kaynaklarına ve harcama davranışına yönelik gerçek zamanlı bilgiler sağlıyor. Kredi verenler bu verileri analiz ederek daha doğru risk değerlendirmeleri yapabiliyor. Böylece kredi süreçleri daha adil biçimde gerçekleşiyor. Bu da özellikle sınırlı kredi geçmişi olan veya dönemsel gelir dalgalanmaları yaşayan küçük işletmeler için faydalı. Geleneksel kredi puanlama modelleriyse küçük işletmelerin finansal istikrarlarını doğru bir şekilde yansıtmayabilir. Ayrıca açık bankacılık, finansman çözümleri için onay ve ödeme süreçlerini kolaylaştırırken fonlara daha hızlı erişim sağlıyor.”Bu işleyiş size bir yerlerden tanıdık geldi mi? Sanki tüketicilerin dijital işlemleri için perakendecilerin başvurduğu anında ödeme onaylama sistemlerini andırıyor. Benzer üçüncü taraf hizmet sağlayıcıları bir kişinin banka verilerini toplayıp saklıyor ve sonra bu verileri, kredi kartı şirketleri veya PayPal gibi aracılara başvurmadan işlemleri onaylamak için kullanıyor. Eğer kredi başvurusu yapan kişinin borcu çoksa, sıklıkla yüksek miktarda nakit avans çekiyorsa veya hesabına düzenli para girişi olmuyorsa muhtemelen işlem onayı reddedilecektir.Açık bankacılık kullanan küçük ölçekli işletmelerin verileri de benzer şekilde paylaşılıyor ve riskleri otomatik olarak değerlendiriliyor. Kredi talepleri, başvuranın finansal durumunu incelemek için şirketin veya girişimcinin kendi hesap geçmişi kullanılarak gerçek zamanlı olarak değerlendiriliyor. Eğer hesaplar gerekli koşulları sağlamıyorsa kredi ihtimali rafa kalkıyor. Fakat tüm bu koşulları sağlamanız, talebinize olumlu yanıt alma ihtimalinizi oldukça yükseltiyor.Açık bankacılığı destekleyenlere göre, bu yeni nesil yöntemler geleneksel banka kredisine başvurmak için yeterli zamanı veya parası olmayan küçük ölçekli işletmeler için can sıkıcı bir ikilemi çözme potansiyeline sahip. Mesela açık bankacılık, sermaye bulamamış mütevazı ölçekteki şirketlerin büyüme potansiyellerini körüklemek için finansman sağlayabilir. Böylece geleneksel bankaların elindeki karar verme tekelini kırabilir.Kâr amacı gütmeyen Amerikan Ulusal Ekonomik Araştırmalar Dairesi, ocak ayında bu konu üzerine bir çalışma yaptı. Araştırmacılar “Bankaların müşterilerinin finansal işlem verilerine erişimi, açık bankacılık olarak bilinen bir hareketle altüst oluyor. Açık bankacılık müşterilerin, banka hesaplarındaki finansal işlem verilerini diğer finansal hizmet sağlayıcılarıyla paylaşmalarına olanak tanıyan bir trend. Bu durum, fintek girişimlerinin ve diğer bankaların daha iyi rekabet etmelerini sağlıyor.”Açık bankacılık uygulamaları ABD pazarında nispeten yavaş yaygınlaşsa da Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık’taki küçük işletmeler arasında oldukça popüler. Yine de ABD pazarının hakkını yememek gerek. Amerika’da da geleneksel olarak hiyerarşik kredi sistemine bir alternatif olan veri odaklı bu hizmeti geliştirme çabası her geçen gün artıyor.Orijinal yayın tarihi: 19 Mart 2024Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.