Kripto paralarla adını daha sık duyduğumuz blokzincir sistemleri, yapay zekâ entegrasyonuyla finans alanının yanında bambaşka süreçlere de çözüm sunan bir teknoloji hâline geldi. Özellikle güvenlik alanında yeni alınan patentler bu gelişmenin en büyük kanıtı. 2024 yılında IBM’in blokzincir tabanlı bir dizi patent başvurusunda bulunması bu değişimin en güzel örneği. Başvurusu yapılan patentlerse özellikle tedarik zinciri sistemlerini optimize eden, yalınlaştıran, her adımı izlemeye ve sistemsel açıkları tespit ederek olası kaçakları önlemeye yönelik güvenlik sistemleri kurguluyor.IBM’in farklı bir alandaki kullanımı için örneklendirdiği blokzincir teknolojisinin bu sürece nasıl uygulanacağını anlamak için çalışma prensibine odaklanmak gerek. Blokzincir teknolojisi merkeziyetsiz, değiştirilemez ve dağıtılmış kayıt tutma özelliği sayesinde, önce kripto para birimlerinin güvenlik süreçlerine dahil oldu. Ama artık hem bireysel hem de kurumsal seviyede veri güvenliği, süreç optimizasyonu ve operasyonel şeffaflık açısından önemli bir araç. Dolayısıyla çalışma prensibi açısından kaynağı belli olmayan verilere erişim neredeyse imkânsız olduğu için kullanıcılarına güvenli bir ortam yaratıyor. Özellikle siber güvenlik alanında kullanımı yaygınlaşan blokzincir teknolojisini şu üç ana başlıkta daha sık deneyimleyebiliyoruz:Dijital Kimlik Yönetimi: Bildiğiniz gibi Türkiye’de her yıl en az iki kez bir nedenden dolayı kimlik verilerimizin sızdırıldığına dair haberler okuruz. Veri ihlali meselesini bu haberleri okuyup geçtiğimiz gibi görmemek gerekiyor. Özellikle telefon dolandırıcılığında veri ihlalinin nasıl kaynak sağladığını gördüğünüzde yeni sistemin neleri ortadan kaldıracağını az biraz hayal edebilirsiniz. Blokzincirin bu altyapısı veri ihlallerinin önüne geçmek için en ideal uygulama. Çünkü merkezi bir veritabanında verileri tutmadığından ve kaynağı da belirsiz olduğundan en güvenilir saklama metodu.Akıllı Kontratlar: Akıllı kontratları, daha basit bir dille ifade etmek gerekirse önkoşullu ve ancak o önkoşullar oluşturulduğunda otomatik devreye giren, yine merkeziyetsiz bir yapısal anlaşma şeklinde tanımlayabiliriz. Bir kontrat oluşturmak istediğinizde kendi programladığınız bir güvenlik katmanı oluşturuyorsunuz ve girmiş olduğunuz koşulların gerçekleşmesi durumunda kontratı devam ettirebiliyorsunuz. Dolayısıyla o kontrat iki taraf için de şeffaf, sessiz ve sürekli kontrol edilen bir süreçte işliyor. Güvenlik ihlali söz konusu olduğunda süreç kendi aktifliğini kendisi kaldırıyor ve askıya alıyor. Böylece kontrol mekanizması iki taraflı süreçten geçerek kendi kendine işleyen bir sistem hâline geliyor. Sağlık ve Finansta Güvenlik: Oldukça tehlikeli ve riskin en yoğun olduğu iki sektör olan sağlık ve finans alanında blokzincir güvenlik kontrolleri uygulamalarının kullanılması ihtiyaçtan çok mecburiyet. Bir örnek verelim: Herhangi bir uygulamadan verileriniz çalınıyor ve o bilgi bir başka veri kaynağından doğrulanabiliyor. Oysa bir hastaneden ya da bir bankadan verileriniz çalındığında o güvenlik ihlali çok ciddi risklere yol açıyor. Hasta kayıtlarının değiştirilmesinden tutun da para çalınması, izinsiz kullanım, yanlış teşhis; sonuçları daha zor geri döndürülebilecek ve karşılaşabileceğiniz onlarca olasılık silsilesi… Günümüz koşullarında bu teknoloji tüm bu izinsiz ihlallerin önüne geçebilecek şekilde tasarlanmış bir güvenlik duvarı olarak değerlendirilmeli ve bu bakışla yatırım yapılmalı.Kıssadan hisse…Blokzincir teknolojilerinin ileride daha sık karşımıza çıkacağı ortada. Her sektöre hiçbir sınır tanımadan uyumlanacağı da aşikâr. Bu teknoloji üzerine patent başvurusunda bulunan bir kişi olarak şunu söylemek istiyorum: Blokzincir de yapay zekâ kadar konuşulmalı. Birçok sektörde sağlayacağı delinemez güvenlik önlemleri düşünülmeli ve süreçleri otomatize edilmeli.Blokzincirin benimsenmesi kadar etik ve hukuki çerçevesi de titizlikle oluşturulmal. Potansiyeli bu kadar büyük bir sistemin yasalarla sınırlarının çizilmesi insanlığın yararına olacak…Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.