Gün içinde işinize veya herhangi bir konuya odaklanmakta zorlanıyor musunuz? Birçoğumuz için cevabın evet olduğunu biliyorum. En azından bazen. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olanlar içinse bu durum, her gün yeniden başlayan ve bitmek bilmeyen bir mücadele.Siz asıl bunu Jeff Karp’a sorun. Henüz yedinci sınıftayken öğrenme bozukluğu ve DEHB teşhisi konulmuş. Önündeki engelleri sabrı, kararlılığı ve aldığı iyi niyetli tavsiyelerden yola çıkarak kendisine koyduğu doğru hedeflerle bugüne kadar aşmış ve aşmaya da devam ediyor. Toronto Üniversitesi’nde kimya ve biyomedikal mühendisliği alanında doktora yaptı. Yetmedi, üstüne MIT’de kök hücre ve ileri biyomalzemeler alanında post doktora yaptı. Şimdilerdeyse Harvard Tıp Fakültesi’nde profesör olan Karp, insan kalbini onarabilecek bir doku yapıştırıcısı üzerinde çalışıyor. Kendi odaklanma ve düşünme becerileri üzerinde yaptığı deneyleri ve kullandığı sonuç veren teknikleri, Türkçeye Hayat Enerjinizi Ateşleyecek Yöntemler olarak çevirebileceğimiz Life Ignition Tools’un (baş harflerinden esinlendiği yeni kitabı LIT’de anlattı. Karp Inc.’e yaptığı açıklamada “Karşılaştığım zorlukların üstesinden gelmek için faydalanabileceğim pek çok çalışma ve yöntem olduğunu fark ettim.” diyor.Karp, neyle mücadele ettiğimizin farkında olmamız gerektiğini söylüyor. Her şeyden önce, insan beyni dikkat dağınıklığına elverişli bir biçimde evrilmiş. “Beyinlerimiz, potansiyel tehditlere karşı etrafımızda olan biteni gözlemlemeye meyilli.” diyor. Modern ve dijital bir dünyada yaşadığımızı düşününce, dikkatimizi dağıtan sayısız unsurun etkisi de kaçınılmaz oluyor. Modern dünyanın pazarlama, sosyal medya ve basın gibi icatlarının dikkat dağınıklığımızdan faydalanmak için tasarlandığını söyleyen Karp, “Hayatta kalmamızı sağlayan biyolojimiz adeta kötüye kullanılıyor. Bu bizim suçumuz değil.” Karp, kendinde işe yarayan taktiklerin bazılarını bizler için şöyle sıralıyor: 1. Dikkatinizi dağıtan şeyleri not alın. Karp, dikkatini dağıtan şeylerle mücadele ediyor, evet. Ama aynı zamanda onları bir kenara yazarak takip de ediyor. Çalıştığı günlerde genellikle masasının üzerinde “dikkat dağınıklığı” yazan bir not kağıdı bulunduruyor. Gün içinde dikkatinin dağıldığını, bir şeye dalıp gittiğini hissettiği an, bu kelimenin yanına bir tik işareti atıyor.Söylediğine göre, genelde işareti koyduktan sonra sosyal medya hesaplarını kontrol etmek gibi dikkat dağıtan küçük şeyler aklına bile gelmiyor. Karp, “Bu not kağıdı yaptığım işe geri dönmemi sağlıyor. Sanırım işe yarıyor, çünkü otomatik olarak yaptığım bir alışkanlığı durduruyor. Dikkatli davranmama yardımcı oluyor.” diyor.Farkında olmasak da zamanımızın büyük bölümünü otomatik pilotta, alışılmış rutinleri tekrarlayarak sürdürdüğümüzü söylüyor. “LIT’nin temellerinden biri de bu.” diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: “Aslında tüm mesele, alışılmış tepkiler vermek yerine aktif bir şekilde düşünmek ve karar vermek için rutin hâle gelmiş alışkanlıklardan kurtulmak.” 2. Nefes egzersizleri yapın.Karp, “Sıkça denediğim şeylerden biri de sempatik sinir sisteminden parasempatik sinir sistemine geçmek için nefesimi düzenlemekti.” diyor. Nedir bu sempatik ve parasempatik sinir sistemi diyecek okurlarımız için hemen açıklayalım: Her iki sinir sistem de devamlı aktif olduğu hâlde, sempatik sinir sistemi “savaş veya kaç” durumlarında ortaya çıkarken, parasempatik sinir sistemi daha rahat olduğunuz durumlarda devreye giriyor. “Eğer tehdit altında hissettiğim bir durumla karşı karşıyaysam daha hızlı nefes alıyorum ve nabzım yükseliyor. O zaman dikkatim daha çabuk dağılıyor.” diyor. Nefes egzersizleri için yoga derslerine de katılan profesör, genellikle YouTube’daki nefes yavaşlatıp derinleştirme için hazırlanmış videolardan faydalanıyor. Çaba harcayıp diyaframını kullandığında bu gibi egzersizlerin gerçekten etkili olduğunu söylüyor. “Neredeyse her defasında, beş veya 10 dakika içinde sakinleştiğimi hissediyorum. Bu, herkesin deneyebileceği ücretsiz bir yöntem. Üstelik istediğiniz kadar yapabilirsiniz.” diyor.3. Video izleyerek bile olsa doğayla bağ kurun. Doğayla iç içe zaman geçirmenin hem zihinsel hem de fiziksel faydaları olduğu bir kez daha kanıtlandı. Hatta Japonların sağlık sigortasında bile yer alıyor. Yürüyüşe çıkamıyor veya sonbahar yapraklarıyla örtülü bir parkta dolaşacak zamanım bile yok diyorsanız endişelenmeyin. Karp, “Sadece doğayla ilgili videolar izlemenin bile faydalı olduğunu gösteren birçok bilimsel çalışma var.” diyor. Tabii aslı varken sanalını kim ne yapsın? Karp, birlikte planlı yürüyüşlere çıkabileceğiniz arkadaşlar edinmenin faydasını göreceğinizi söylüyor. Arkadaş bulamazsanız da üzülmeyin, YouTube’da odaklanmayı kolaylaştıran pek çok doğa videosu var. Karp, “söz konusu bu videoların herkesin programına kolayca ekleyebileceği içerikler” olduğunu da belirtiyor.4. Deneyimlere açık olun. Jeff Karp’a göre, daha iyi odaklanmak istiyorsanız başarıya giden yol denemekten geçiyor. Herkese iyi gelen şey başka. Birine iyi gelen şey sizde işe yaramayabilir veya farklı bir yaklaşıma ihtiyaç duyabilirsiniz. Örneğin, Karp çok ağır antrenmanların kendisini bitkin düşürdüğünü ve zihnini bulanıklaştırdığını, fakat aşırı olmadığı sürece spor yapmanın odaklanmasına yardımcı olduğunu fark etmiş. “Hepimizin hiper odaklanma potansiyeli var.” diyen Karp, “O noktaya ulaşmak için istemenin yeterli olduğunu fark etmeniz gerekiyor. Bu hiç görülmemiş bir şey değil.” diyor. Fakat oraya ulaşmak için de doğru düşünce yapısına sahip olmanız gerek diye ekliyor. “Dağınık zihnimi ehlileştirmek veya bu konuya eğilmek istiyorsam, yani dikkatimi toplama alışkanlığımı geliştirmek istiyorsam farklı şeyler denemeliyim. Dikkat becerilerimi geliştirmek zorunda olduğumu da kabul etmeliyim. Her şeyden önce bu duygularla barışmalıyım.”Inc.com okuyucularından oluşan ve günden güne büyüyen bir kitle, her gün benden kişisel gelişim veya motivasyonla ilgili küçük çapta meydan okuma ve tavsiye mesajları alıyor. Genellikle de bu mesajlarıma cevap yazıyorlar. Sonrasında laf lafı açıyor, sohbete dalıyoruz. (Mesajlar hakkında daha fazla bilgiye ve kapsamlı ücretsiz kullanım için özel davetiyeye buradan ulaşabilirsiniz.) Bu mesajlar aracılığıyla birçok yazar, girişimci ve üst düzey yöneticiyle tanıştım. Odaklanmanın önemli kararlar veya temel işler için ne kadar önemli olduğunu biliyorlar. Odaklanmanızı arttırmak istiyorsanız yukarıda sıraladığım tekniklere bir şans verin derim. Odaklanmak için harika bir başlangıç olabilir. Orijinal yayın tarihi: 20 Ocak 2024Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.