Genç girişimci Blake Resnick, küçük İHA teknolojisini polis faaliyetlerinin zorlu ve çoğu zaman riskli taleplerine uygun hâle getiren çalışmalarıyla şimdiden manşetlerdeki yerini aldı. Hatta hatırı sayılır bir yatırımcı desteği elde etmeyi de başardı. Seattle merkezli girişim Brinc’in 24 yaşındaki kurucusu, $6,4 milyarlık büyüme kaydeden insansız hava aracı sektöründeki yenilikçi yaklaşımını bir adım öteye taşıdı. Böylece şirketin deyimiyle “amaca yönelik hizmet eden ilk acil durum müdahale aracı” piyasaya çıktır. Bu arada aracın isminin Responder (Kurtarıcı) olması çok da şaşırtıcı değil. Brinc’in ilk müdahale aracı olan yeni İHA’sı DFR’ın (drone as first responder) ortaya çıkışı Resnick’in kamu hizmetlerine olan tutkusundan, girişimcilik dürtüsünden ve kendini bir inek olarak tanımlamasından kaynaklanıyor. Bu özellikler şirkete şimdiden $80 milyonun üzerinde finansman sağladı ve değerlemesini yaklaşık $400 milyona çıkardı. Üstelik Responder’da Brinc’in daha önce Lemur 2 aracıyla polise sunduğu krize müdahale yetenekleri daha da güçlendirildi ve bu uygulamalar itfaiye ve acil durum müdahale birimlerinin kullanabileceği hâle getirildi.DFR, 911 çağrılarına anında cevap verilmesini, 70 saniye içinde olay yerine ulaşılmasını ve ayrıca EpiPen, defibrilatör, Narcan, yüzdürme cihazları ve kazazedelerin sıklıkla ihtiyaç duyduğu diğer acil yardım malzemelerinin en kısa sürede ulaştırılmasını sağlıyor.Resnick, Responder’ın piyasaya sürülmesinin ardından yaptığı açıklamada “Brinc’in Responder lansmanı acil durum müdahalelerinin gelişiminde çok önemli bir dönüm noktası olacak.” diyor ve ekliyor: “DFR girişimimiz acil durum müdahale sürelerini kısaltıp sonuçları önemli ölçüde iyileştirerek kamu güvenliği alanında devrim yaratacak.” Bu sözler kulağa umut vadeden bir teknoloji gibi gelse de emniyet ve acil durum hizmetleri için İHA teknolojisini bu kadar cazip kılan ne?Özetlemek gerekirse, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki 1400’den fazla polis departmanı şu anda çalışmalarında drone üniteleri kullanıyor ve bu sayı 2019’a kıyasla yüzde 54 artmış durumda. New York, Baltimore, Las Vegas ve hatta otorite karşıtı San Francisco gibi şehirlerde polislerin son zamanlarda havadan yürüttüğü operasyonları genişletti. Her yıl Amerika’da yaklaşık dörtte biri polis müdahalesi gerektirmeyen tahmini 240 milyon çağrıyla karşı karşıya kalan memurlara hızlıca bilgi sağlamak için bu İHA’lar kullanılıyor.Yanlış alarmları önceden tespit etmek emniyet birimlerine zaman ve para tasarrufu sağlarken gözlem ve analiz becerilerini de artırıyor. Üstelik İHA’ların maliyetlerinin çok daha düşük olması, kırmızı alarm durumlarında helikopter kullanmaktan çok daha kullanışlı hâle gelmiş. Bu iş giderek büyüyecek gibi görünüyor.Yatırım araştırmaları şirketi Nova One Advisor’ın yakın zamanda yaptığı çalışmaya göre $5,8 milyarlık ticari İHA sektörünün tüm kullanım alanları arasında hükümet ve emniyet güçleri segmentinin en hızlı büyüyecek alan olduğu öngörülüyor. Amerika’daki İHA faaliyetlerinin 2033’te $14,1 milyara ulaşması beklenirken bu sayının büyük bir kısmını kurumsal ve kamu hizmeti operasyonlarının oluşturacağı da tahminler arasında.Resnick’in acil müdahale ekiplerine havadan destek sağlamaya yönelik bu açılımı yeni olabilir ama motivasyonu pek öyle değil. 2017’de memleketi Las Vegas’ta 58 kişinin ölümü ve yaklaşık 500 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan silahlı bir otel baskını sonrası yaşadığı korku, Resnick’in drone çalışmalarına başlamasına sebep oldu. Resnick araştırmaya, polisin saldırganların yerini hızlı bir şekilde tespit edebilme yöntemlerinden başladı. Bu ve benzeri birçok emniyet tedbiri senaryosunda drone’lar potansiyel bir seçenek olarak öne çıktı. Parlak zekâlı girişimcimiz, bir prototip geliştirdikten sonra fikrini güvenilmez bulan polis departmanına satmak için uzun bir uğraşlar verdi. Sermaye ararken de bir o kadar yorucu bir süreç geçirdi. Kararlılığı ve kaynak bulmadaki başarısı sonucunda Brinc’in ilk aracı Lemur ortaya çıktı ve onu 2023’te Lemur 2 takip etti. Her ikisi de polise acil durumlar ve çatışma durumlarında teknoloji destekli müdahale imkânı sağlamak için tasarlandı. Bu özelliklere İHA’ların bilinmeyen ve tehlikeli ortamlarda keşif yapıp durumlara özel farkındalığı artırmak için video sağlama, anında 380 derecelik üç boyutlu harita oluşturma ve mağdurlar ve suçlularla iki yönlü iletişim de dahil edildi. Aynı zamanda uzaktan kontrol edilebilen LiveOps yazılım platformu, yapay zekâ yardımıyla bu görüşmelerin anlık dökümlerini çıkarabiliyor ve başka iletişim araçlarının bulunmadığı ortamlarda ağ oluşturarak (ve çok soğukkanlı bir şekilde önlerine çıkan camdan yapılmış engelleri kırarak) birden fazla İHA’nın çalışmasını kolaylaştırabiliyor. Responder mevcut uygulamaları güçlendiren ilave sensörler ve sistemlerle bu özelliklerin bazılarını daha da genişleterek yeni İHA’ları polis olmayan operatörler için de faydalı hâle getiriyor. Platformun bir diğer önemli yeniliğiyse stratejik olarak konumlandırılmış istasyonlar sayesinde araçların şarj olup veri indirebilmesi ve 911 çağrıları geldiğinde yönlendirilmeyi beklerken dış etkenlerden korunabilmesi.Uzun bir tasarım ve yaratım sürecinin ardından yeni Responder aracı aslında tam da zamanında piyasaya çıktı denebilir. Zira Shenzhen merkezli DJI’ın büyük hacimli Çin yapımı İHA’larının ithalatını ve hatta kullanımını engellemek üzere tasarlanan bazı tedbirler, Brinc’in 911’e özel olarak geliştirilen aracını yerli üretim için ilgi çekici bir alternatif hâline getiriyor. Tek bir sorun var: Polis ve itfaiye kullanımına uygun teknolojiye sahip DJI İHA’larının fiyatları $3 bin ila $10 bin arasında değişirken, Seattle yapımı Lemur 2’lerin standart versiyonları $10 binden başlıyor. Responder araçları, dock’lar, yazılım paketleri ve servis hizmetlerinin toplam maliyetiyse muhtemelen $30 bin civarında ya da üzerinde olacak. Sektör lideri ve üretim devi DJI’ın sahip olduğu bu maliyet avantajı, Amerikalı politikacıların DJI’ın satışlarını baltalamak için neden gizli kapaklı argümanlar yürüttüğünü de açıklıyor. Bu argümanlar DJI teknolojisini gizli verileri Çin devlet kurumlarına sızdırmakla suçluyor. Bu iddiaları doğrulayacak henüz hiçbir kanıt bulunmamasına rağmen, her iki taraftan politikacılar yasal düzenlemeler ve hukuki çalışmalar için bir araya geldi ve DJI araçlarının federal kurumlar tarafından kullanılması yasaklandı. Son iki yıl içinde çeşitli eyaletlerde polis ve itfaiye birimleri de dahil olmak üzere DJI araçlarının kamu çalışmaları için kullanılmasını yasaklayan kanunlar yürürlüğe girdi. Yasaklardan önce bu araçların kullanımı oldukça yaygın bir standarda dönüştüğü için bütçe sıkıntısı çeken polis, itfaiye, sağlık ve diğer ilk müdahale ekipleri bu yasaklara en çok karşı çıkan gruplar oldu. Bu direnç daha fazla yasak getirilmesi hâlinde belki azalabilir.Şimdiden, aralarında California, Chula Vista, New York, Schenectady ve New York City’nin de bulunduğu birçok ABD şehri, filoları için DJI araçlarına ek ya da onların yerine çok daha pahalı olan Brinc İHA’larını satın almaya başladı. Eğer şu anki Çin karşıtı hukuki mücadele DJI’ı emniyet güçleri ve diğer kamu kurumları için uygun bir tedarikçi olmaktan uzaklaştırır ya da ortadan kaldırırsa, birçok kurum mecburen Resnick’in araçlarına yönelebilir. Orijinal yayın tarihi: 23 Mayıs 2024Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.