Girişimcilik ip üstünde yürümek gibidir. Tek bir yanlış adım, her ölçekten işletmeyi tepetaklak edebilir. Fakat işletme sahipleri ekonomik dalgalanmalarla boğuşmak yerine modelleri anlamaya odaklanmalıdır. Roberto Vassolo ve Natalia Weisz’ın Strategy as Leadership: Facing Adaptive Challenges in Organizations adlı kitabında da belirtildiği gibi, çağdaş şirketler liderlik ve stratejiyi iç içe geçmiş kavramlar olarak görür. Bu sebeple sık sık karşılarına çıkan zorlukları veya fırsatları öngörmek küçük işletmelere avantaj sağlayabilir ve hantal rakiplerini geride bırakmalarına olanak tanıyabilir. Büyük şirketler beklenmedik aksiliklerle başa çıkabilecek finansal güce sahiptir. Küçük işletmelerse ince bir çizgide yürür. Bu da bizi Vassolo ve Weisz'in Gizli P&L Sistemi’ne getiriyor. Bu sistemde Stratejik öncelikler (P) gidişata yön verir. Para, yetenek veya itibarla ilgili olası kayıpları (L) dikkate almaksa en az stratejik öncelikler kadar önemlidir. Küçük işletmeler bunu göz önünde bulundurarak değişime hızla adapte olabilir, büyümeyi sürdürebilir ve hatta yeni fırsatları tespit edebilir.Önemli Değişimlere Uyum SağlamakÖngörülebilir ve önemli gibi terimlerin bir spektrumun zıt uçlarında yer aldığını varsayabilirsiniz. Ama her zaman öyle olmaz. Çeşitli sektörlerin dinamiklerini daha derinlemesine incelersek, küresel etkilerin dikte ettiği döngüsel değişimlerin genellikle sektörlerin ritmini belirlediğini görürüz. Moda endüstrisi buna en iyi örneklerden: Mevsimsel trendlerin yanı sıra makro değişimlere de açık. Mesela sürdürülebilirliğe verilen önemin artması, moda trendlerinde dalgalanmalara yol açarak çevre dostu kumaşların, etik üretim yöntemlerinin ve yavaş moda hareketinin yükselişine neden oldu. Böyle karmaşık bir etki ağı içinde faaliyet gösteren küçük işletmeler için tek zorluk değişime ayak uydurabilmek de değil. Asıl zorluk bu eğilimleri öngörmek, ekosistemi iyi okuyup anlamak ve strateji oluşturmak. İşletmeler stratejilerini sadece değişime uyum sağlamak için değil, ayrıca kendi niş alanlarında liderliğe oynayacak şekilde geliştirmeli. Bu proaktif yaklaşım sürekli gelişen bir pazarda rekabetçi kalmalarını sağlar.Değişen Rekabete UyumBazı değişiklikler öngörülebilir olsa da rekabeti dönüştürür. Örneğin e-ticaret patlaması, geleneksel perakendecileri online devler karşısındaki konumlarını sorgulamaya ve yeniden belirlemeye itiyor. Küçük işletmeler kendilerinden büyük veya yeni kurulan şirketlere karşı yeniden konumlanmak zorunda kalabilir. Liderlik Olarak Strateji şeklinde Türkçeleştirebileceğimiz Strategy as Leadership kitabında da açıkladığımız anlayışa dayanarak, rekabet stratejisinin ne zaman ve nasıl değiştirileceğini belirlemek hayati önem taşır. Bununla birlikte amaç sadece rekabete ayak uydurmak değil, rakiplerden önde olmak olmalıdır. Küçük işletmeler tüketici davranışlarını ve eğilimlerini dikkatle analiz ederek daha fazla etkileşim, daha yüksek kâr ve daha çok müşteri sadakati sağlayan yenilikçi yaklaşımlar geliştirebilir. Fakat gözünüzü doğrudan veya dolaylı rakiplerinizden ayırmayın. Bu sayede hızlı reaksiyon göstermekle kalmaz, aynı zamanda pazardaki potansiyel değişimleri de öngörebilirsiniz.Ekip Yönetimi için LiderlikKüçük işletmelerin değişimle karşılaştığı anlarda liderlik çok önemli bir rol oynar. Mesela mahalle kitapçısı e-kitap dalgasıyla karşı karşıya kaldığında, ürün yelpazesini çeşitlendirme veya topluluk bağlarını güçlendirme kararı üst kademeye aittir. Bu da kolektif vizyon, değişime adapte olmanızı sağlayacak inovasyon ve sürekli büyümeye dair kararlılık gerektirir. Tüm bu özellikler işletmenin gelişen pazarlara ayak uydurmasını sağlar. Küçük bir işletmenin ürünlerini çeşitlendirerek veya hizmetlerini geliştirerek meşhur cam tavan sendromunu aşabilmesi buna bir örnek. Şirket bu sayede sadece ilgi çekmekle kalmaz, aynı zamanda bu alandaki diğer oyunculara da örnek olabilir. Bir lider bu girişimleri yürütürken kaynak kısıtlamalarını ve insan sermayesi sınırlamalarını göz önünde bulundurmalıdır. Bunu başarmak için herhangi bir girişimde bulunmadan önce, yani sözleşme imzalamak, yatırım yapmak ya da yeni insanlar işe almak gibi adımlar atmadan önce seçeneklerini dikkatlice değerlendirmelidir. Doğru yaklaşımla, küçük işletmeler ölçeklerini avantaja çevirebilir ve büyük rakiplerin gözden kaçırdığı fırsatlardan yararlanabilir. Nihayetinde liderlik, inovasyon ve büyüme getirecek ilhamı vermek ve güvene, işbirliğine dayalı bir ortam yaratmakla ilgilidir.Değişimi Kucaklayarak BüyümeBüyük sarsıntılar genellikle büyüme fırsatlarının habercisidir. Bir zamanlar tehdit olarak görülen Netflix gibi streaming devlerinin etkisiyle bazı vizyoner şirketler de iş modellerini değiştirmeye başladı. Değişime uyum sağlayabilen liderler böyle fırsatları stratejik büyüme için bir katalizör olarak kullanır. Olası tuzakları yenilik yapmak ve yeni pazarları ele geçirmek için basamağa dönüştürür. Sonuçta değişim süreklidir ve ancak bunu öngörebilenler kendi avantajına kullanabilir. Sarsıntılar başta endişe verici görünebilir. Fakat liderler ani değişimlerin çoğu zaman ilerlemenin itici gücü olduğunu unutmamalı. Bunu göz önünde bulundurarak, yeni fırsatları belirlemek ve trendlerden yararlanmak için bu anları değerlendirmeliler. Bu nedenle şirketlerini, ortaya çıkan fırsatlardan yararlanmaya hazır, açık fikirli değişim öncüleri olarak konumlandırmalılar. Bu sayede küçük işletmeniz piyasa koşulları veya gelişmeler ne olursa olsun, çevik kalabilir ve büyüyebilir.Uyum kabiliyeti bir avantaj değil gerekliliktir. Çevik olmalarıyla bilinen küçük işletmeler de bu durumdan muaf değil, nihayetinde sınırlı kaynaklarla zorlukların üstesinden gelmek zorunda. Dolayısıyla liderliği stratejiyle harmanlamak onlar için çok daha önemli.Orijinal yayın tarihi: 22 Eylül 2023Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.