E-ticaretin büyümesi ve yaygınlaşması küçük ölçekli şirketler için büyük bir şans. Artık tüm ürünlerini tek tıkla hemen herkese ulaştırabiliyorlar. Peki bunda ne kötülük var? Şöyle ki küçük işletmelerin internet ortamında var olması, online varlıklarının ve ödeme bilgilerinin kopyalanarak çalınması gibi birçok dolandırıcılık hamlesine karşı savunmasız bırakıyor.Bildiğiniz üzere bu yöntemlerle hiç farkında olmayan birçok tüketici yıllardır dolandırılıyor. Fakat artık bu online hırsızların favorisi ne bireysel tüketiciler ne de büyük şirketler. Şimdilerde hedeflerinde küçük işletmeler var. O kadar şirket kurmuşsun hâlâ nasıl dolandırılıyorsun demeyin. Öyle profesyoneller ki ruhunuz bile duymaz. Mesela kendilerini şirket çalışanı olarak tanıtan dolandırıcılar, ticari müşterilerden sipariş ve teslim edilmemiş ürün ya da hizmetler için ödeme istiyor. Wall Street Journal’ın haberine göre bu sahtekârlık, zaten çok uzun zamandır büyük şirketlerin başına belaydı. Şimdi küçük işletmelere dadanan dolandırıcılar sadece kendi ürünlerini pazarlayan bu şirketlerin internet sitelerini kopyalamakla kalmıyor, aynı zamanda orijinal ürünlerin yerine daha kalitesiz ve sahte ürünler de satıyorlar.Wall Street Journal’ın iddiasına göre sonuç, dürüst işletmelerin satışlarını dolandırıcılara kaptırması ve ardından olan bitenden bihaber şekilde kalitesiz taklitlerle karşılaşan öfkeli müşterilerin gazabına uğramaları.Peki bu online dolandırıcılar bunu nasıl başarıyor? Öncelikle, kayda değer bir satış hacmi yaratması muhtemel ürünler sunan küçük ölçekli şirketleri tespit ediyorlar. Tahmin edeceğiniz üzere, bu şirketlerin sahipleri sanal güvenliğe büyük paralar harcamıyor. Sanal güvenlik zafiyeti tespit edildikten sonra dolandırıcılar, tüm internet sitesi içeriğini ve dijital platformlardaki tüm fotoğrafları, video ve metinleri kopyalayarak söz konusu sitelerin ve pazaryeri sayfalarının kopyalarını oluşturuyor. Dolandırıcıların bir sonraki adımı, sahte sitelerini arama motorlarında orijinalinden daha üstte çıkarmak için ödeme yapmak oluyor. Evet, bu işe para döküyorlar. Hâliyle müşteriler en üstte listelenen sahte siteye tıklayıp alışverişe başlıyor. Sonuç olarak, orijinal gibi görünen internet sitesi ve pazaryeri bağlantılarından alışveriş yapan müşterilere kalitesiz sahte ürünler gidiyor.İnternet birçok şirketin küresel pazarda genişlemesini kolaylaştırıp hızlandırırken aslında suçlulara da aynı fırsatı vermiş oluyor. Bir bakıma dolandırıcılık ve sahtekarlığın artmasının ardında internetteki bu gelişme yatıyor. Uluslararası Marka Birliği’nin marka sahibi kuruluşlar için sahtecilikle mücadele direktörü Alastair Gray, Journal’a verdiği röportajda, “Eskiden dolandırıcıların hedefinde olmak için markanızın tanınmış olması gerekirdi. Devir değişti. Bu suçlular gözüne kestirdiği siteyi tereyağından kıl çeker gibi kopyalıyor.”Söz konusu bu gelişme, lüks ürünlerde büyük indirimler vadeden online dolandırıcıların halihazırdaki aldatmacalarına bir yenisini daha ekliyor. Gönderilenler, pahalı ve orijinal ürünlerin benzerlerini andıran ucuz taklitler oluyor. Tahminlere göre bu yıl dünya çapında sahte ürün satışları markalara yaklaşık $1.7 trilyona mâl oldu. Fakat Journal’ın raporunda bahsedilene göre, tabii ki kimse gidip mağdurlara yüzde 70 indirimle bir çift Gucci mokasen ya da Vuitton çanta satmaya çalışmıyor. Aksine $25 değerinde merinos çoraplar, saksılarınıza ve bahçenizdeki çiçeklere konan arıların su içebileceği, taş çatlasın $200’lık porselen su kapları ya da $50-60’lık kuş yemlikleri satıyorlar. Lüks eşya kaçakçılığıyla kıyaslandığında kulağa basit gelebilir ama küçük şirketlerin finansal durumu göz önüne alındığında durum o kadar da basit değil.2020 yılında kurduğu Ideam’la sarmal formda kuş yemlikleri üretip satan Jim Carter, “Bütün iş planımız online satış üzerine kuruluydu” diyor ve ekliyor: “Bırakın bu kadar büyük dolandırılmayı bizi kimsenin hedef alacağını bile düşünmemiştik. İşimizin küçük ve niş ürünlerden ibaret olduğunu sanıyorduk.”Carter verdiği röportajda, Denver’daki şirketinin sahte versiyonlarının reklamları Amazon ve diğer platformlarda yayınlanmadan bir hafta önce tam $54 bin değerinde kuş yemliği sattığını söylüyor. Dolandırıcılık mağduru müşteriler ellerine geçen ürünlerden “Dandik bir hurda parçası” diye şikayetlenmeye başlayınca siparişler $537’a kadar gerilemiş.Üstelik Carter tahmini $400 bin zarar etmesine yol açan bu sahtekârlarla mücadele etmek için şimdiden $100 bine yakın harcama yaptığından bahsediyor.Dallas merkezli Bee Cups şirketinin kurucusu Jen Rose, internet sitesini kopyalayan dolandırıcılarla girdiği hukuki mücadeleye sadece geçtiğimiz Nisan ayında $27 bin harcamış. Dolandırıcılar online hizmetleri kullanıp Rose’un metin ve videolarını Flemenkçeye ve İsveççeye çevirmiş. Ardından Çin’den getirdikleri kalitesiz ürünleri çevrdikleri metin ve görseller vasıtasıyla bu ülkelerde satışa sunmuş. Öte yandan, Journal’da vurgulanan ironik detayı da gözden kaçırmamak lazım: Meğer sahtekârların kullandığı kopya pazarlama materyallerinin yarattığı geniş çaplı görünürlük, Rose’un orijinal ürünlerine olan trafiği artırarak satışlarda yüzde 30’luk bir artış sağlamışRose, “Tüm videolarımın sahte şirketler tarafından kopyalanmış olması beni çok daha görünür kıldı” dese de pazarlama materyallerinin ve ürünlerinin kopyalanmasına karşı mücadele etmeye kararlı. Fakat sitesinin yeni taklitlerinin türemesi karşısında pek seçeneği de yok gibi. Zira “Açılan her bir sahte sitenin peşine düşmeleri için avukatlarıma ödeme yapmaya kalksam astarı yüzünü geçecek. Herkes de gelip beni buluyor. Resmen viral oldum. Dolandırıcıların yeni gözbebeğiyim. ” diye yakınıyor.Sahtecilik karşısında benzer şekilde savunmasız olan diğer küçük ölçekli şirketler kendilerini korumak için ne yapmalı dersiniz? Gerçi ellerinden pazarlama ve satış amaçlı kullanılan internet sitelerinin kopyalanmasını engellemek için teknoloji uzmanlarına yatırım yapmaktan başka pek de bir şey gelmez.Bu noktadan sonra, tedbirli olmak, olası bir sorun doğduğunda zararı hafifletmeye yardımcı olabilir.Sosyal medyadaki ürün sayfalarınızı düzenli takip edin. Bakalım müşterileriniz ucuz ve sahte ürünler hakkında tedirginlik veya memnuniyetsizliklerini dile getiren paylaşımlar yapıyor mu? Tabii ki sadece bu yetmez. Rakiplerinizi de kollamanız gerekir. Herhangi bir rakibinizin dolandırıcıların ağına düşüp düşmediğini düzenli olarak takip edin ki sıradaki siz olmayın.Elinizde dolandırıcılara dair kanıtlar varsa vakit kaybetmeden Google’ın küçük ölçekli şirketler birimine ulaşın. Eğer sahte ürünleriniz Amazon’da satılıyorsa, şirketin Sahtecilik Suçları Birimi’yle iletişime geçin. Bu birim geçen yıl, dolandırılan girişimcilere milyonlarca dolar tazminat ödenmesini sağlayan davalar kazandı.Orijinal yayın tarihi: 10 Haziran 2024Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.