Eric Ryan’ın yeni girişimlere zaafı var. Doğa dostu temizlik ürünleri şirketi Method’u 2012’de sattıktan üç sene, takviye gıda girişimi Olly’yi sattıktan yedi sene sonra ilkyardım şirketi Well’i kurdu. Bu üç şirketin toplam değeri $1 milyarı aşıyor.Son olarak 2021’de Ryan, kurucu yatırımcı olarak mücevher markası Cast’e girişti. Yeniliğe sevdalı girişimcinin hayatına bu markasıyla taze kan geldi. Cast, Ryan’ın ambalajlı ürünlere odaklanmayan tek şirketi. 51 yaşındaki girişimci reformcu kişiliğini “Sınırlarınızı görmenin tek yolu, her gün yeni bir yoldan yürümek.” diyerek özetliyor. Cast’in kurucu ortağı ve kreatif direktörü Rachel Skelly, Ryan’ın yeni sektörlere açılma tutkusunu paylaşıyor. 2014-2019 yılları arasında Olly’de kreatif başkan yardımcısı olarak görev yapan 47 yaşındaki Skelly, bebek maması şirketi Plum Organics ve Old Navy’de de benzer roller üstlendi. San Francisco merkezli Cast içinse hedefi, onlarca yıldır bir avuç büyük markanın hâkimiyetinde olan mücevher sektörünü sarsmak.“Keyifli olması gereken mücevher alışverişi göz korkutuyor.” diyen Skelly, oysa Cast’in alışverişi deneyiminin sıcak, samimi ve heyecan verici olduğunu dile getiriyor. Cast aralarında hızlı ve rahat yemek zinciri Sweetgreen ve giyilebilir teknoloji şirketi Fitbit’e yatırım yapan Silikon Vadisi merkezli True Ventures’ın da bulunduğu girişim sermayedarlarından $18 milyon fon aldı. Ekim 2022’deyse San Francisco yakınlarındaki bir açık hava alışveriş merkezinde mağaza açarak satışa başladı. İki çocuk sahibi Skelly’ye göre Cast’in vitrini geleneksel “mücevher dükkânı” algısına meydan okuyor. İç tasarımı Willy Wonka’nın şekerleme dükkânını benzeyen mağazanın atmosferi son derece renkli ve samimi.Ryan ve Skelly’yle Cast’ın mağazasında bir araya gelerek uzun uzun “Sahtekârlık sendromunun üstesinden nasıl gelinir?” ve “Şirket kültürü nasıl oluşturulur?” hakkında konuştuk. Sohbetimizde ilginç de bir sonuç çıktı. Bazen ihtiyacınız olan tek şey kusurlarınızın yüzünüze vurmasıdır.SKELLY: Sence sahtekârlık sendromunun üstesinden nasıl geldim, bu korkuyu nasıl yendim?RYAN: Üstesinden gelebildin mi emin değilim. Bence büyük işler başarmış herkes bu illetten mustarip. Kendinizi konfor alanından çıkarmaya niyetlendiğinizde resmen lanetleniyorsunuz. Bir nevi kendim ettim kendim buldum durumu. Kafanızda “Ben bu başarıyı hakedecek ne yaptım?” sesi yankılanıp duruyor. Aslında bu ses hiçbir zaman susmuyor çünkü bir çeşit meydan okumaya dönüşerek başarı açlığını besliyor. Sendrom ortadan kalktığındaysa aşırı özgüven ve hatta kibirle baş başa kalma ihtimaliniz yükseliyor. Girişimci kendini bir şey sanarak değil hep daha iyisi olmaya çalışarak başarılı olur.SKELLY: Ayrıntılara takılan bir yapım var. Vizyonumu genişletmek için dengeyi nasıl kurabilirim?RYAN: Bir kere kurucu olarak vizyonuna, misyonuna ve şirketinin hedeflerine inanman gerek. Sonra da bu inancı ekibine aşılaman lazım. Ki bu da büyük ustalık.Unutmayın girişiminiz sizin çocuğunuz. Çocuğunuzu başkasının besleyip büyütebileceğine inanmak kolay değil. Yine de başka yolu yok. Aksi takdirde sefalet peşinizi bırakmaz. Her işin altından tek başınıza kalkmaya çalışırsanız yuvanız yıkılır. Sırtınız başkalarına dayadığınızda dengeyi kurar, sarsılmazsınız.SKELLY: Öyle görünüyor.KÜLTÜREL DÖNÜŞÜM: Ryan “Kültür yaratmak zorunda hissetme, su akar yolunu bulur.” diyor.RYAN: Ben ekibime hedefimizi göstermekten çekinmiyorum. Hatta hangi yollardan hedefe gideceğimiz konusunda beni şaşırtmalarına izin veriyorum. Sonunda ekibinizle gerçekten gurur duyuyorsunuz. Tabii bunu bunu yapabilmek için önce egonuzu bir kenara bırakmanız gerek.SKELLY: Canını sıksa bile insanlardan çok fazla geribildirim alan birisin. Bundan beslendiğini söyleyebilir miyiz?RYAN: Geribildirim nerdeyse ben ordayım. Bedava tavsiye velinimettir. Sırtınızı sıvazlayacak insan bulmak kolay, önemli olan sizi tokatlayacak birilerinin olması. Defolarınız neler, nerede eksiğiniz var? Bazen insanın yüzüne çarpması gereken gerçekler bunlar. Benden daha profesyonel, benden daha zeki birinin yorumlarını duymak bana güvende hissettiriyor.SKELLY: Hangi sese kulak vereğini nereden biliyorsun?RYAN: Verilen tavsiyeye katılıyorsam dinlemeye devam ediyorum. Katılmasam bile aynı şeyi bir sürü insandan duymaya başlamışsam “Burda bir dur, düşün. Belki de yanılıyorsun.” diyorum kendime. Fakat insanlar sizi her zaman doğru yönlendirmez. Siz henüz yapmadığınız hamlelerden emin olabilirsiniz ama onlar olamaz, aradaki ayrımı iyi yapmak lazım.SKELLY: Mücevhercilikte bir sürü uzman isimle konuştuk ve hepsi yaptıklarımıza karşı çıktı. Bu beni korkutmalı mı?RYAN: Ummadık taş baş yarar. Elbette bu sektörün uzmanları birikimlerinin görmezden gelinmesini istemeyecek.Onca yıldır verdikleri emekten güç alıyorlar. Ama bu güç pek de işe yaramayan tavsiyeleri beraberinde getirebiliyor. SKELLY: Hem yeni ebeveyn hem de bir girişimci olmak muhakkak çok şey ifade ediyor. Yeni bir işe giriştiğinizde üç çocuğunuz vardı. Altından nasıl kalktınız?ÜRÜN-PAZAR UYUMU: Mücevherat ilham dolu, ne yazık ki müşterinin yeterince deneyimi yok.RYAN: 20’lerinin başında çoluk çocuk yokken şirket kurmak daha kolay.SKELLY: Aslında sizin yaptığınız da buydu. Gidişat sonradan değişti.RYAN: Doğru, 20’lerimdeyken Method’u kurdum. Şimdi her şey bambaşka. Ama ben aile kurmanın hissettirdiği baskıdan memnunum. Aile öncelikleri belirlemek için insanı harekete geçiren bir mekanizma. Method’u kurduğum ilk günlerde, bir startup’ta çalışıyorsanız profesyonel ve özel hayatınızı ayrı tutmak imkânsız derdim. Arada denge kurmanın tek yolu bunu kabullenmek. Method’ta aileyi de içine alan bir kültür yaratmıştık. Ailece öğle yemeği yerdik. Çocuklarımız birbirini tanırdı. Şirket kültürü, iş ve ev hayatınızı etkileyecek kadar önemli.SKELLY: Bu kültürü, özellikle Cast gibi fiziksel mağazacılığa giriştiğin bir şirkette nasıl koruyorsun?RYAN: Korumak kelimesini sevmiyorum. Bir şeyi korumaya çalışmak demek kulağa değişime kapalı olmak gibi geliyor. Kültürler gelişir ve büyür. Bir liderlik ekibi kurarsınız. Kültürel açıdan gerçekten saygı duyduğunuz insanları işe alırsınız. İş yerinizde bir kültür oluşturursunuz ve doğru ritüelleri uygularsınız. Sonra zaten su akar yolunu bulur. Değişimden korkmayın.SKELLY: Girişimciliğin iniş çıkışlarıyla nasıl başa çıkıyorsun ve akıl sağlığını nasıl koruyorsun? RYAN: Bazen uyanıyorum ve “Bu iş çok başarılı olacak.” diyorum. Bazı sabahlar da “Yok, çalışmaz bu fikir.” diyerek açıyorum gözümü. İnanın ben de bununla nasıl mücadele ediyorum bilmiyorum. Daha önce hiç yapmadığınız bir şeyi yapıyorsunuz. Bu yüzden ortaklarınızın olması ve güçlü liderlik ekipleri kurmak önemli. Tek başına olduğunuzda ilk zorlukta pes edebilirsiniz. Ama başkalarını hayal kırıklığına uğratmaktan imtina edersiniz. Yatırımcılar, kurucular ve ekip üyeleri gibi… SKELLY: Kesinlikle.RYAN: Kendinizi takdir etmeyi bilin. Başarmaya devam etme yolunda güveni verir Zor olan ekibiniz için nasıl bir rol model olacağınıza karar vermek. Sizin yaydığınız hissiyatın etkisinde çalışırlar. Tıpkı bir bir yerlerini inciten çocukların ağlayıp ağlamamaya karar vermek için önce annelerine ya da babalarına bakması gibi. Herkesin size güvenmesini istiyorsunuz ve dürüst davranıyorsunuz. Ama aynı zamanda her şeyin yolunda olacağına dair teminat vermeniz gerek. Hassas bir denge. İnsanların zorlandığını yokuşlardan güvenli inmelerini de sağlamanız gerek. Tam da bu yüzden, işler zorlaştığında kendime değil ekibe odaklanıyorum ki önünde sonunda başarıya ulaşalım.Bu yazı, Inc. Türkiye Eylül 2024 sayısında yayınlanmıştır. Abonelere özel çok daha fazla içerik için şimdi size özel tekliflerimizi inceleyin!