Bir süre önce yeğenim ve arkadaşlarıyla birlikte gişe rekorları kıran Disney filmi Inside Out 2’yi (Ters Yüz 2) izlemeye gittik. Kızım da bizimle gelmek istiyordu ama bir türlü denk getiremeyince arkadaşıyla onu başka bir seansa götürdüm.Birkaç gün sonra kız kardeşimle konuştuğumda, onun da çocuklarıyla Ters Yüz 2’yi seyrettiğini öğrendim. Ardından, diğer kardeşimin de kızıyla birlikte izlediğini duydum. Örneklemim ebeveynler ve çocuklardan mı ibaretti? Elbette, ama daha sonra birbiriyle hiç alakası olmayan en az üç arkadaşımla yaptığım sohbette de Ters Yüz 2’nin bahsi geçti.Derken, New York Times’ta bir eleştirmenin yazısını okudum. Yazar filmin hikâyesinde kendine dair çok şey bulduğundan söz ediyordu. “Bu beni çok etkiledi.” sözleriyle de bu hissiyatını vurguluyordu.Algoritmaların her şeyi yönettiği ve kimsenin görmek istemediği bir şeye maruz kalmak zorunda olmadığı çok parçalı bir medya dünyasında yaşıyoruz.Yine de Ters Yüz 2, son yıllarda gördüğüm ve geniş kitleler tarafından yüksek izlenme oranına ulaştığını hatırladığım ilk film.Elimizdeki veriler de bunu doğruluyor: Ters Yüz 2, şu ana kadar 2024’ün en yüksek gişe hasılatına sahip filmi ve bu yılın $1 milyar hasılatlı ilk filmi. Peki, bu filmi farklı kılan neydi? İnsanların artık sinemaya bile gitmediği şu günlerde, üstelik bir de Disney eleştiri oklarının hedefindeyken, Ters Yüz 2 nasıl bu kadar geniş bir kitleyi etkisi altına alabildi?Bu soru arka planda dönüp dursun, bence hangi işi yaparsanız yapın, düşünmeniz gereken çok basit bir nokta var.Kısaca, Ters Yüz 2 başarılı oldu çünkü: (a) Hemen hemen herkesin deneyimlediği evrensel gerçekleri konu alıyor.(b) Bu gerçekler çok iyi ve özgün bir şekilde ifade ediliyor. İşte kazanmanın en güçlü formüllerinden biri.Öncelikle herkesin filmin temasını bildiğinden emin olmak isterim. Ters Yüz 2, 2015 yapımı Ters Yüz’ün devam filmi. Riley adlı genç bir kızın (ilk filmde 11 yaşındaydı, bu filmdeyse 13 yaşında) hikâyesini anlatıyor. Riley’nin duygularının karakterlerle canlandırıldığı filmde, bu duygular birlikte hareket ederek zorluklarla başa çıkmasına, büyümesine ve başarılı olmasına yardımcı olmaya çalışıyor.İlk film iki duygu arasındaki çatışmalara odaklanıyordu: Joy (Neşe) ve Sadness (Üzüntü); bunlara eşlik eden Anger (Öfke), Fear (Korku) ve Disgust (Tiksinti) da vardı. Devam filminde, Riley ergenliğe adım attıkça Anxiety’nin (Kaygı) başını çektiği ama aynı zamanda Envy (Kıskançlık), Embarrassment (Utanç) ve Ennui’nin (Bıkkınlık) de aralarında bulunduğu diğer duygular ortaya çıkıyor ve onları kontrol etmek için mücadeleye girişiyor. Türkçeye “Bıkkınlık” diye çevrilen “Ennui” kelimesine sadece Türk izleyiciler değil anadili İngilizce olan izleyiciler bile şöyle bir sözlükten göz atmak durumunda kalabiliyor. Buna şaşırmayın. Kelimenin orjinalinin sözlük anlamı: Bıkkınlık ve tatminsizlik hissi, etkisini can sıkıntısı olarak gösteriyor. Yapımcılar da bu kelimenin pek bilinmediğini vurgulamak adına filmde diğer duygulara bu kelimeyi biraz zor telaffuz ettiriyor.Duygular insanlar olarak bizlerin açık, genel, evrensel deneyimleri.Size Ters Yüz ve Ters Yüz 2’yle ilgili diğer detayları anlatmasam bile eminim ki her iki filmi izlememiş olsanız dahi bağ kurabilirsiniz.Siz hiç 11 yaşında olmadınız mı? Neşeli ya da üzgün hissettiğiniz? O zamanki anılarınızın bugünkü kişiliğinizi nasıl şekillendirdiğini merak ettiniz mi?Ya da hiç 13 yaşında oldunuz mu? Vücudunuzun değişmeye başladığı ve büyüdüğünüz o yaşlar, sizin de kafanızın karıştığı zamanlar mıydı? Hiç kaygıyla mücadele ettiniz mi? Bugün bile bazen kaygınızı kontrol etmekte zorlanmıyor musunuz? Cevaplar (evrensel): Evet, evet, evet, evet, evet, evet, evet ve evet.Elbette bu, denklemin yalnızca bir kısmı. Yani “neredeyse herkesin deneyimlediği evrensel gerçekler” bölümü.Yine de “çok iyi ve özgün bir dille anlatılmış” bir hikâyeye ihtiyaç var. Bu noktada da Pixar Animation Studios ve Walt Disney Pictures devreye giriyor. Bu şirketlerin uzun yıllardır istikrarlı bir şekilde iyi yaptığı tek şey de bu.Yaklaşık 10 yıldır inc.com için yazdığım yazılarda, tavsiye ettiğim film sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Ama Ters Yüz 2’yi şiddetle tavsiye ediyorum.Neden mi? Herhangi bir nedenle sizi başkalarıyla aynı ölçüde etkilemese bile, en azından çevrenizdeki herkesin hakkında konuştuğu bu filmi biliyor olursunuz.Orijinal yayın tarihi: 28 Haziran 2024Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.