Geçtiğimiz ay Neuralink, çipin yerleştirildiği ilk deneğinin beynindeki ince ipliklerin yerinden çıktığını açıklamıştı. Konuyu yakından takip eden beş uzmanın da söylediğine göre Elon Musk’ın şirketi zaten yıllardır bu problem üzerinde çalışıyor.Söz konusu kaynaklardan üçü, şirketin geçen yıl onay almadan gerçekleştirdiği birtakım hayvan testleri neticesinde ipliklerin yerinden çıkabileceği ve beyin sinyallerini deşifre eden bu hassas elektrotları da beraberinde götürebileceği olasılığından haberdar olduğunu belirtiyor. Bu riski ihtimal dahilinde görmeyen Neuralink’in tasarımı yenilemeye gerek duymadığını da ekliyor.Neuralink, felçli hastalarda dijital cihazları tek başınayken düşünce gücüyle kullanma olanağı veren implantını ve aynı zamanda omurilik yaralanması olan kişiler için de fayda sağlayabilecek bir ihtimali test ediyor. Şirket bir süre önce yaptığı açıklamada, insanlar üzerinde yapılan ilk deneyde implantın insan saçından bile ince ipliklerinin hastanın beyninden ayrıldığını ve bunun sonucunda beyindeki sinyalleri ölçebilecek daha az elektrot kaldığını belirtti. Beyindeki bu sinyaller, tıpkı bilgisayar ekranında fare imlecini hareket ettirerek işlem yapmak gibi, gerçek hayatta hareketlere dönüşüyor. Şirket, algoritmayı hassaslaştırmayı da içeren değişiklikler sonucunda implantın hastanın beyin sinyallerini izleme yeteneğini geri kazandığını açıkladı. Görüştüğümüz kişiler şirketle imzaladıkları gizlilik anlaşmaları sebebiyle isimlerinin açıklanmasını istemiyor. İletişim kurmaya çalıştığımız Neuralink ve şirketin yöneticileriyse telefon ve e-postalara yanıt vermedi. Söz konusu kişilerden biri, ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) ipliklerle ilgili potansiyel sorunun farkında olduğunu belirtti. İddiasının temelini, hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin sonuçlarına dayandırdığını söyledi. (Neuralink insan deneylerine başlamak için yaptığı başvurunun bir parçası olarak bunları sunmuştu.)FDA bu sorundan ya da ne kadar önem arz ettiğinden haberdar olduğuna dair yorum yapmayı reddetti. Reuters’a konuşan FDA, Neuralink’in çalışmalarına katılan hastaların güvenliğini takip etmeyi sürdüreceklerini söyledi. Görüş aldığımız bir diğer kişiyse, Neuralink’in yeni bir tasarım yapmadan denemelere devam etmesi hâlinde daha fazla ipliğin geri çekilme olasılığını dile getiriyor. Ayrıca algoritmada yapılan değişikliklerin yetersiz kalması durumunda birçok sorunla karşılaşılacağı hakkında da uyarıyor.Fakat çok sayıda elektrot içeren bu ipliklerin yeniden tasarlanması belirli riskleri de beraberinde getiriyor. Kaynaklardan ikisi beyne sabitlenen ipliklerin yerinden çıkma durumunda veya cihazın sökülmesi gerektiğinde beyin dokusunda hasara yol açabileceğini söyledi. Hem mevcut hem de eski çalışanlar, teknoloji geliştikçe implantın güncellenebilmesi için şirketin iplikleri sorunsuz çıkarılabilecek şekilde tasarlamaya çalıştığını söylüyor. Geçtiğimiz ocak ayında Neuralink bir insanın beynine ilk cihazı yerleştirdi. Bu, 2016’da dalış esnasında geçirdiği kaza sonrası boyundan aşağısı felç olan Noland Arbaugh’du.Neuralink’in geçen hafta blogunda yaptığı güncellemede, ameliyattan sonraki haftalarda “bazı ipliklerin hastanın beyninden geri çekildiği” belirtildi. Açıklamada bu durumun Arbaugh’un sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinden hiç söz edilmedi. Üstelik cihazın 64 ipliğinden kaçının geri çekildiği ya da beyin verilerini toplamayı durdurup durdurmadığı konusunda herhangi bir bilgi de verilmedi. Şirket tarafından paylaşılan blog yazıları ve videolar, cihaz sayesinde Arbaugh’un şimdiye kadar sadece düşünme yetisiyle video oyunları oynadığını, internette gezindiğini ve dizüstü bilgisayarındaki imleci hareket ettirdiğini gösteriyor. Neuralink, ameliyattan kısa süre sonra Arbaugh’un bir imleci yalnızca düşünceleriyle kontrol edebilme hızında dünya rekoru kırdığını söylüyor.Bize görüş bildiren kaynaklarımızın yanı sıra Neuralink ve diğer medikal cihaz şirketleri için dışarıdan çalışan araştırmacılar da, medikal cihaz şirketlerinin hayvan deneyleri sırasında çıkan sorunları gidermek adına farklı tasarımlar geliştirdiğini belirtiyor. Üstelik hem hayvanlar üzerinde yapılan hem de klinik testler esnasında sorunların ortaya çıkmasının da yaygın olduğu ifade ediliyor. Beyin implantları üzerinde çalışan uzmanlar, ipliklerin hareket etme sorunun çözüme kavuşturulamayacağına inanıyor. Bunun sebebi de beynin kafatası içinde hareket etme mekaniği. Pittsburgh Üniversitesi’nden nöromühendis Robert Gaunt, ameliyattan bu kadar kısa süre sonra ipliklerin hareket etmesini hayal kırıklığı olarak nitelendirdi. Fakat bu durumun öngörülemeyen bir şey olmadığını da ekledi. Gaunt “Böyle bir implant takıldıktan sonraki gün, hafta ve aylar muhtemelen en savunmasız zamanlardır.” diyor.Domuzların solunum sıkıntısıReuters’ın geçen yıl yayınladığı özel haberi hatırlıyor musunuz? Hani FDA’in 2022’de Neuralink’in insanlı testlere başlama başvurusunu reddetmesiyle ilgili olan. FDA şirketin daha ilk denemelerinde güvenlik endişesi hissetmiş.Neuralink bu endişeleri gidermek için ek hayvan testleri gerçekleştirmişti. Böylece geçen yıl FDA, insan testlerine başlama onayını vermişti. Konuyu yakından takip eden üç kaynağımıza ve Reuters’ın ulaştığı kayıtlara göre, cihazın yerleştirildiği domuzların bir kısmının beyninde granülom adı verilen bir tür enflamasyon gelişmiş. Bu tespit elbette Neuralink uzmanlarına ipliklerin bu tür problemlere neden olabileceği yönünde kaygılar olarak geri döndü. Granülomlar, yabancı bir cisim veya enfeksiyonun etrafında oluşan iltihaplı bir doku reaksiyonu anlamına geliyor. Bu durumun kaç domuzda görüldüğü bilinmiyor. Fakat bir domuzda çok şiddetli bir şekilde yaşandığı belirtiliyor. Reuters tarafından incelenen şirkete ait kayıtlar ameliyattan sonra domuzun ateşinin yükseldiğini ve nefes alıp vermekte zorlandığını gösteriyor. En ürkütücü olan kısım, Neuralink uzmanlarının otopside domuzun beynini inceleyene kadar sorunun boyutunu fark edememiş olması. Görüşlerine başvurduğumuz kişiler, Neuralink’te çalışan uzmanların bunu nasıl düzelteceklerini tartıştıklarını ve aylar süren bir inceleme başlattıklarını söyledi.Kaynaklardan biri, tüm bunlar sonucunda da şirketin granülomların nedenini belirleyemediğini ama cihazın ve bağlı ipliklerin kusurlu olmadığı kararına varıldığını söyledi.Rachael Levy ve Marisa Taylor tarafından Washington’da yapılan haber Greg Roumeliotis ve Bill Berkrot tarafından düzenlenmiştir. 2024 Telif Hakkı. Tüm hakları saklıdır. Bu materyal yayıncının izni olmaksızın basılamaz, yayınlanamaz, yeniden yazılamaz veya yeniden dağıtılamaz.Orijinal yayın tarihi: 15 Mayıs 2024Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.