Startuplar yenilikçi fikirleri hayata geçirmek için çabalar. Bu fikirlerin başarıya ulaşması içinse sadece çalışanlarının değil, müşterilerinin de bu fikirleri anlaması ve benimsemesi gerekir. Dijital çağın hızla evrildiği günümüzde, girişimciler rekabet avantajı ve sürdürülebilir başarı elde etmek için devamlı öğrenmeye odaklanmalıdır. İşte burada öğretim tasarımı (instructional design) devreye girer, zira girişimciler için e-öğrenme ve öğretim tasarımı konularına hâkim olmak önemli bir avantaj sunuyor. Peki nedir bu öğretim tasarımı? Girişimciler bu modelden nasıl faydalar sağlayabilir? Bu yazıda, girişimcilik dünyasında “öğretim tasarımının” (instructional design) önemini ve bu konseptin nasıl hayata geçirilebileceğini ele alıyoruz.Girişimcilikte Öğrenme ve Gelişme: Ömür Boyu Öğrenen Bir YaklaşımGirişimcilikte başarıyı getiren sadece girişimcinin vizyonu ve ürünün kalitesi değil aynı zamanda öğrenmeye açık bir kültürün varlığıdır. Girişimler, ömür boyu öğrenmeyi benimseyerek değişen pazar koşullarına ayak uydurabilir, inovasyon süreçlerini hızlandırabilir ve çalışanlarını sürekli geliştirebilir. Yatırım alsın ya da almasın her girişim yeni sistem ve süreçleri deneyerek hangilerinin uzun vadede kendilerine en iyi şekilde hizmet edeceğini yolda bulmaya çalışır. Fakat çoğu bu süreçte bir öğrenme ve geliştirme yapısı oluşturacak zamana veya kaynağa sahip olmayabilir. Dolayısıyla operasyonlarını ölçeklendirmelerine yardımcı olacak çözümleri hızla uygulamak için destekleyici yöntemlere ihtiyaç duyarlar. Tam bu noktada, öğretim tasarımı hedeflerine ulaşmaları için kritik önem taşır.Öğretim Tasarımı Modelleri ve AvantajlarıÖğretim tasarımı, eğitim ve öğretimin kalitesini sağlamak için öğretim özelliklerinin sistematik olarak geliştirilmesi olarak tanımlanabilir. Süreç; hedef kitle analizi, öğrenme ihtiyaçlarıyla hedeflerin belirlenmesi, bu ihtiyaçları karşılayacak dağıtım sisteminin geliştirilmesi ve değerlendirme şeklinde gerçekleştirilir. Kemp Design Model ve Dick and Carey Model gibi çok sayıda öğretim tasarımı modeli olsa da kurumsal şirketler ve girişimler çoğunlukla ADDIE modelini tercih eder. Diğer tüm modellerin birleşimlerini içeren ADDIE, etkili ve verimli öğrenme deneyimleri oluşturmak için sistematik bir yaklaşım sağlar. Bu model, girişimlerin yüksek kaliteli öğrenme çözümleri oluşturmalarına yardımcı olur. ADDIE şu anlama gelen bir kısaltmadır: Analysis (Analiz)Design (Tasarım)Development (Geliştirme)Implementation (Uygulama) Evaluation (Değerlendirme)Son yıllarda, Michael Allen’ın Successive Approximation Model (SAM) de dahil olmak üzere daha çevik, yinelemeli yaklaşımların kullanılmasına yönelik bir eğilim de söz konusu. SAM gibi çevik modeller, bir prototipin hızlı bir şekilde oluşturulduğu, gözden geçirildiği ve revize edildiği, paydaşlar tatmin olana kadar sürecin tekrarlandığı daha kısa tasarım sprintlerini içerir.Öğretim tasarımı, sadece eğitimle ilgilenen bir kavram gibi görünse de aslında farklı alanlarda faaliyet gösteren girişimler için de avantajlar sağlar. Örneğin, bir e-ticaret girişimi müşterilerine ürün ve hizmetlerini nasıl kullanacaklarını öğretmek için öğretim tasarımından yararlanabilirken bir teknoloji startup’ı da sunduğu yenilikleri anlatmak için bu yola başvurabilir. Örnekleri çoğaltmak gerekirse sağlık alanında çalışan bir işletme de hastalara tedavi seçeneklerini öğretmek için bu modeli kullanabilir. Başarılı bir startup hızla 10’dan 40’a ve hatta 400’e çıkabilir, ancak ekip üyeleri etkili bir şekilde eğitilemezse ölçeklenemez. Kurum içi öğrenmeyi önceliklendiren bir kurum kültürü inşa etmek büyümeyi de beraberinde getirir. Kurum kültürünü standartlaştırıp kalıcı hâle getirmek içinse en iyi uygulamaları ve kurumsal bilgiyi belgelendirmek gerekir. Hızlı iş temposunda bu bilgilerin tek bir uzmanın hafızasında olmasından ziyade girişimin öğrenme ortamında bulunması scaleup aşamasında zaman ve maliyet anlamında da katkı sağlar. Öğretim tasarımının girişimcilere sunduğu başka avantajlar da söz konusu: Hızlı Öğrenme ve Uygulama: Öğretim tasarımı, karmaşık konuları basitleştirerek hızlı öğrenme ve uygulama süreçlerini destekler. Bu, yeni bir ürünü veya süreci hızla öğrenip uygulamak isteyen bir girişim için kritiktir.Etkileşim ve Katılım Artışı: İyi tasarlanmış eğitim materyalleri çalışanların etkileşimini ve katılımını artırabilir. Bu da takım içi iletişimi güçlendirir ve yaratıcı çözümlerin ortaya çıkmasını teşvik eder.Performans İyileştirme: Öğretim tasarımı, çalışan performansını sürekli olarak değerlendirip iyileştirmeyi hedefler. Bu da girişimlerin verimliliğini artırır ve rekabet avantajı sunar.Dijital teknolojiler öğrenmeyi elbette daha hızlı ve daha verimli hâle getirmeye yardımcı olabilir. Ancak meseleyi sadece e-öğrenme ortamlarıyla sınırlandırmamak gerek. Öğrenme aynı zamanda öğrenme yolculuğunun özelleştirilmesi veya veri raporlaması için bazı yöntemlerle gerçekleştirilebilir: xAPI, otomasyon, işbirliği araçları, bilgi tabanları, oyun tabanlı öğrenme; performansı destekleyen, öğrenmeyi değerlendiren, deneyimleri kişiselleştiren ve veri içgörüleri arayan yapay zekâ tabanlı araçlar, e-posta bilgilendirmeleri veya diğer dijital iletişimler, video paylaşımı ve veri analitiği ve görselleştirme gibi… Öğretim tasarımını girişiminize nasıl entegre edebilirsiniz?Hedef kitlenizi tanıyın. Hedef kitleniz kimlerden oluşuyor? Nasıl öğreniyorlar?Öncelikle, takımınızın ve organizasyonunuzun öğrenme ihtiyaçlarını belirleyin. Bu, hangi beceri ve bilgilerin öne çıktığını anlamanıza yardımcı olacaktır.Öğrenme hedeflerini belirleyin. Hedef kitlenizin ne öğrenmesi gerekiyor? Belirlenen ihtiyaçlara yönelik açık ve ölçülebilir hedefler koyun. Bu hedefler, eğitim materyallerini tasarlama ve değerlendirme aşamalarında rehberlik sağlar.Öğrenme materyallerini tasarlayın. Materyaller hedef kitlenize uygun mu? İhtiyaçları karşılamak için interaktif ve ilgi çekici eğitim materyalleri oluşturun. Bu, öğrenenlerin dikkatini çeker ve bilgilerin kalıcı olmasını sağlar.Öğrenme sürecini uygulayın ve değerlendirin. Öğrenme süreci etkili mi? Eğitim materyallerini sunmadan önce bir geri bildirim mekanizması oluşturun ve bunlar ışığında sürekli iyileştirmeler yapın.Bu adımları takip ederek öğretim tasarımını girişiminize entegre edebilir ve başarı şansınızı artırabilirsiniz. Öğretim tasarımı, girişimlerin ömür boyu öğrenen kurumlara dönüşmesine yardımcı olur. Girişimler öğrenme hedeflerini net bir şekilde belirleyerek, öğrenme ortamını ve materyallerini optimize ederek, öğrenme deneyimini yöneterek ve öğrenmenin etkisini değerlendirerek çalışanlarının ve müşterilerinin bilgi ve becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.