Perakende yolunun gereği olan düşünmenin omurgası bu dörtgene oturur:Geleceği yaratmakKalıcı (sürdürülebilir) olmayı aklın ortasına yerleştirmekMüşteriyi odağa koymakRakipleri ortak olarak görmekKısa Orta UzunPerakende düşüncesinin çizgileri, her işte olduğu gibi kısa, orta ve uzun vadede gerçekleşir. Fakat perakendecinin tamamen özel ve saklı olarak aklında tutması gereken, o gerçeğin nasıl yaratılacağıdır.İşte bu noktada devreye yine “ben” ve “bulut” girer. Ben, perakendecinin kendi içine daldığında gördüğü benzersiz ve özel resimdir. Öyle ki bu resmi bazen kendisiyle bile paylaşmakta zorlanabilir. Zaten gerekmedikçe başkalarıyla da paylaşmaz. Bu resim kısa, orta ve uzun çizgilerde onun kendisi için yaratmayı istediği dünya renklerini sergiler. Bulutsa tam tersine denetlemesi mümkün olmayan, tamamen koşullar ve zorunluluklardan oluşan dış dünya düzeninin görünen ve ölçülebilen rakamlarla, kendisine dayattığı resimdir.Kısa, orta ve uzun vadeli düşünme yolu iki resim arasında gelgitleri el, akıl ve ayak üçgeninde tartmak ve kendisi için yolu çizmek için başlangıçtır.KişilikPerakendecinin düşünme çizgileri, kendi kişiliği üzerine bir bilinçlenme çalışmasıdır. Görev resminin en zor çizgilerinden biri budur.İyimser bakışla, resmi görerek düşünebilme sürecinin çok yararlı ve görece kolay bir yanı vardır: Kuşların, ağaçların, arkadaşların, aile üyelerinin, ebeveynin, öğretmenlerin geçmişte ve güncel olarak serbest bir dille aktardıkları, onun kişiliği ve davranışları hakkında bilgiler, görüşler, tepkiler ve övgüler. Bu verileri bir araya getirerek toplu biçimde yansız değerlendirme yeteneği varsa, perakendeci büyük bir adımı geride bırakır ve karar aşamasında düşünme basamaklarını tamamlayabilir.Yaşam BiçimiMüşteri için perakende yolunda uygulanan yaşam biçimi analizine ilişkin veri ve teknikler, düşünme sürecinde perakendecinin kendisi için denemesi gereken bir tablodur. Yetişkin birey için gündelik yaşamın analizi zaman, para, duygu ve algı dörtgeninde, her biri onlarca kalemden oluşan başlıkların tek tabloya toplanmasıyla başlar. Bu Excel’deki dört sütun söz konusu dörtgeninin gövdesini oluşturur. Her biri için satır sayısı 20’den başlayıp 50 kaleme kadar varabilen ölçek verilerini derleyip, kendisini bu tablonun çekirdek noktasına yerleştirip ölçmek, perakendecinin yaşam tarzını daresme döker. Sonunda, elde edilen şudur: Ben, ben olarak, tercih ettiğim yaşam biçimini kurmak, gerçekleştirmek ve kalıcı kılmak için perakende rüyamı tasarlıyorum.ErişimSaha her şeydir. Saha toprak, ekran, kişilik ve eğitim girdilerinin bir arada, iç içe işleyişinden oluşan bileşik tablodur. Bu tablonun göstergesi olan tüm veriler, ölçülebilir değerler olarak düşünme yolunda ilerleyen perakendeci için hazır ve erişilebilir bir hazinedir. Birçok kaynak ve ortamda bu verilerin maliyetlerinin yüksekliği ve kaynaklarının güvenilir olup olmadığı sorgulanır. Doğal olarak maliyet ve değer ölçülerek hesaplanır.Perakendeci veriden yararlanmadan alınan kararlarla yolculuk yapmanın maliyetinin yüksek olduğunu aklından çıkarmamalı. Hatta bilmesi gereken ilk şey bu diyebiliriz. İkincisiyse üstünlük fırsatı yaratan verinin kıymetine paha biçilemeyeceği. Erişilmesi gereken bu en önemli noktayı elde ettikten sonra, kaynakları en iyi biçimde kullanarak en yararlı verilere ulaşılabilir.Her durumda 7/24 değişim esas, yolculuk sonsuzdur. Düşünerek elde edilen ve sürekli temiz tutulan ayakkabılar, yolculuğu mümkün kılar.BilişimÇok kanallı (omnnichannel) perakende evreninde görünen ve belki de en çok hataya neden olabilen gerçek şu: Bilişim dünyasının son 15 yılda geçirdiği evrim sonucu dijital ortamda özellikle pazarlama otomasyonu ve sosyal medya içerikleri sayesinde, herkesin her şeyi bildiği şeklinde yaygın bir yanılgı içindeyiz.Bilişim dünyasında sunulan araçların ve içeriğin kullanılması ve değerlendirilmesi için önce eğitim gerekir. Bu eğitim omurgası olmadan, güncel mobil sohbetlerde ve arama motorlarında hemen dökülen sınırsız içerik, gerçek bilgiye ve karar vermeye yardımcı araçlara dönüştürülemez.Bilişim, bilmek değil teknolojidir. En lüks ve hızlı arabayı satın alsanız da gerekli sürüş becerilerine sahip değilseniz doğru yere varamazsınız.POSDüşünme sürecinin net ve kaçınılmaz durağı, geçilen yolların sonunda POS olur. Ödeme onay işareti ister mobil telefon ekranında ister de fiziki mağaza kasasında gelsin, perakendecinin tasarlaması gereken POS, hepsini bir arada kapsar. POS’un kuralı şudur: Her yerde müşterinin gözü sende.Güncel perakende saha verilerine bakıldığında Türkiye piyasası için en önemli POS röntgeni istenen, tasarlanan, girilen fiziki ve dijital alanda kayıtdışı işlemlerin etkisi. Bu etki ürün gruplarına, fiziki konumlara, müşteri katmanlarına ve yaşam biçimlerine bağlı olarak inanılması güç bir çeşitlilik gösterir. Bir yanda kamu kayıt sistemlerinin kullandığı teknikler, diğer yanda buluttan yağan sıkışıklık ve kara bulut yoğunlukları perakendeci için derin dikkat ve planlama gerektiren boyutlar sunar.Ölçülebilir olmayan veriler planlama için kullanılamaz. O verilerin nereden, nasıl doğduğu ve yürüdüğüyse kendi başına bir girişimcilik, bir meşguliyet öyküsü.Nefes Nefese 7/24Müşterinin nefesini 7/24 ensesinde hissetmeye hazır ve parmak/POS hesaplarını yapmış olan perakendeci için artık temel gündem nefes alma sürecini paylaşmaktır.İster tarlasında ister fabrikasında ürün kokusunu ve tadını yaratan üreticiden onları 7/24 kollayan tedarikçilere, herkes uyurken ekranlarda kod nefeslerini yerleştiren yazılım uzmanlarına kadar bütün takım, inceleme masasına yatırılır. Doğal olarak mimar ve iç mimar, marka tasarımcısı ve içerik uzmanı, dijital ekran üreticileri ve güneş enerjisi uzmanları gibi pek çok farklı alanda, Türkiye’nin zengin mirasını yansıtan uzmanlarla tanışma ve konuşma zamanı geldi.Perakendecinin düşünme sürecinde bu takım üyeleriyle ilişkisinin ilk temeli öğrenmektir. Öğrenmenin de en yararlı başlangıç noktası, o uzmanların daha önceki örnek çalışmalarıdır. Bu çalışmalar incelendikçe perakendecinin kalbinde ve kafasında yarattığı düşünce verileri art arda dizilir, anlam kazanır ve ayıklanır.BilançoDüşünce patikasının sonuna doğru yapılan ayıklama işlemleri, artık bir bilanço yapısı içinde yatırım geri dönüşü (ROI) kalemlerine akabilir. Burada başarılması gereken bilanço yapısı şöyledir: Muhasebe işleminin ötesinde, bir rakamlar senaryosu yazmak, onun içine en beğenilen oyuncuları yerleştirmek ve filmin çekileceği yerleri, gösterileceği ekranları ve izlenecek çalışma programlarını tek işlem olarak bir not defterine aktarmak gerekir. Bilanço aslında düşünme aşamasının sonuna kadar yapılan bütün çalışmanın rakamlara ve tarih defterlerine dökülmesidir. Örneğin, “Şu kadar ROI alırsam bu işi kime, kaça satarım?” gibi hayal oyunlarına kadar pek çok etkeni ve direği içerir. Bu direkler silsilesi, bilançoyu oluşturan kolonlar ve satırların tamamını renklendiren bir “Excel” boyasıdır.İnsan, Toprak ve ÖlçekFiziki mağaza formatının kavramından bütün sunum ayrıntılarına varıncaya kadar erişilen verileri içeren, arkasınaysa ekran ve bilişimi alan bilançonun ayakları coğrafi bilgi sistemi, arama motorları ve çevrimiçi ağ sistemlerinin veri bankalarına kadar her direğe dokunur. Burada verilerin öz durakları olan insan (müşteri, katmanlar, yaşam biçimi), toprak (coğrafi bilgi sistemine dayalı küçük, orta ve büyük birim tanımlarına göre fiziki varlık) ve ölçek (tüm iletişim ve pazarlama teknolojisi değişkenleri bazında boy, pos, derinlik, yükseklik) ögeleri sıralanmış, ölçülmüş, rakamlara dökülmüş ve ilişkilendirilmiştir. Bundan sonra parmak uçlarıyla tetiğe dokunulur ve hedefe koşmak için son denetimler yapılır.Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.