Girişimci, düşüncelerini bir araya getirip gerekli süzgeçlerden geçirdikten sonra duyumsama aşamasına hazır olmalıdır. Eğer bu mertebeye erişemediyse durum vahim. Hatalar silsilesi de beraberinde gelir.Duyumsama süreci, girişimcinin kendisini başkasının yerine koyma becerisidir. Başkası demişken;(a) Müşterinin, (b) Rakiplerin, (c) Zaman tanrısının. Duyumsama işleminin sonucunda verilecek kararlar yaşamsaldır. Girişimcinin kişisel ve aile geleceği açısından taşıyacağı taşları ve çiçekleri görebilmesidir. Bu yazıda bunun teknikleri üzerinde duracağız.ÇizgiDuyumsama işlemi, girişimcinin “çizgi çekme” becerisinin bir göstergesidir. Tüm bireyler için geçerli olan özel yaşamın yolculuk çizelgelerinde de her birey için özel olan sınır, çukur ve tepeler vardır. Fakat perakende girişimcisi için bu çizgiler, tümüyle farklı ve özel bir yaklaşım gerektirir. Perakendecinin sınırları kendisini müşterilerinin (ve rakiplerinin) bilinen ve bilinmeyen sınırlarından içeri gönderen, duvarların üstünden atlatan, hedef olan herkesin çizgilerini bir arada ve tüm derinliğiyle görmesini sağlayan bir bakış bulutudur.Perakendecinin çizgileri, geçmişi ve geçmekte olanı, görüneni ve görünmeyeni, yapışanı ve yapışmayanı kendi elleriyle yorumlamak ve tabloya dönüştürmektir. Ortaya çıkacak olan girişimci kalbin içindeki bir yol haritasıdır. Yani onu herkesten farklı ve kalıcı kılabilecek bir tablo.RenkPerakendecinin özel çizgilerinden yaratılan tablo, kendisi için bugün/yarın, yakınları ve diğerleri, ilgi dokuları/tuttuğu taraflar, var/yok saydıkları üzerine düşüncelerini yansıtan renklerle bezenir.Renkler ve bunların yan yana geliş düzeni, perakende yaşamı gereği 7/24 yaşar, değişir ve yenilenir. Bu renklerin tümü hedef müşterilerin gözlerinde, ayaklarında, çantalarında, evlerinin anahtarlarında gizlidir. Onlar renkleri seçerken perakendeci için gerekli bütün bilgiyi oluşturur ve gözlerinin önüne sererler. Oysa çoğu zaman bunun farkında bile değillerdir. Perakendecinin farkı, o renklerin tonlarını ve yan yana geliş biçimini okuyabilmektir. Müşteri, herşeyi boyar ve gösterir.DilGirişimci tarafından çizgiler ve renklerle oluşturulmaya başlayan tablonun zemininde dil vardır. Bu dilin girişimciyi gelecekte başarılı kılabilecek olan temel özellikleriyse kendisine özel, tutarlı, kalıcı, taklidi zor, diğerkâm olmasıdır. Bu kişisel dili oluşturup, konuşup aktarabilmek perakendecinin varlık biçimidir. Bu dil onun benzersiz varlığının temelidir. Aktardıklarını dinleyecek olan müşteri ona bağlı kalır, rakipler de taklit ve kıskançlık krizine girebilir.CamGirişimcinin önünde artık müşterileri için yaratacağı dünyanın duyumsanan sınırlarını tanımlamak üzere bir cam evreni ortaya koyma işi vardır. Bu evren küre ya da kare, uzun ya da kısa, şeffaf ya da buğulu olabilir. Bu cam evreni tanımlayarak öncelikle yakınlarının ve takımının, sonra da müşterilerin göz denetimine sunmak üzere, bu cam evrenin boyutları, içi ve dışı tanımlanır. Cam evren, girişimcinin kalbini tutmaya ve nabzını okşamaya başlar.ÇelikCam evreni koruyacak kanatları döşemek ve yere sağlam basmasını sağlamak üzere bir çelik çerçeve oluşturmanın zamanıdır.Çelik çerçevenin temeli akıl ve matematiktir.Çerçevenin düşünülmesinde ve tanımlanmasında kullanılacak malzeme, aslında bilgisayar çiplerinin iç kesimlerinde gizlidir. Buradan başlar, mimarların kalem uçlarına doluşur, dijital ekrana dökülür.Girişimcinin hiçbir zaman unutmaması gereken zorunlu sermaye, dokunulan çeliğin ve çerçevelenen camın gerçek gözlerle, sınırsız yürekler tarafından uçtan uca görülebilen bir doğal tepe olmasıdır. Müşteri ona baktığı zaman beğenmenin ötesinde fark ve sonsuzluk hissine kapılmalı, yeniden ve yeniden aramak üzere içgüdüleri tetiklenmelidir.TaşDuyumsanan özel yapının üzerinde “oturduğu” tepe, artık elle dokunulan bir tutam toprak, gözle görülen bir çiçek, tırmanmaya hazır bir dağ yolu ve üzerine oturulup tepeden aşağıya güvenle ulaşılan bir “kayak”la birliktedir.Somut ve akılla tutulur, elle işlenir bütün verileri ve bilgiyi duyumsama sürecinde bütünleştirebilen girişimci, kendi geleceği için sağlam oturma zemini olan taşları bulmuş, koltuğunu inşa etmeye başlamış demektir.Taşın adı, yatırım geri dönüş tablosudur.KokuDuyumsama evreninin içine yerleştiği cam kürenin tüm ayrıntılarını belirlemek için etrafında dolaşmak, girişimciye “yolun yolu” konusunda kokular sunmaya başlayabilir.Kokuların birincisi ve en yakını eldedir: Girişimcinin elindeki gelecek kokusu. İkincisi kalp atışlarındadır. Buradan yükselen sayılar ve ritim, bu ana kadar yapılan çalışmanın kokularını, cam evrenin kapılarından dışarıya üfleyip etrafa saçar.İşte bu süreçte girişimci, aldığı kokularla sevip sevmediği, anlayıp anlamadığı koku kaynakları konusunda bir sıralamaya gidebilir. Bu sıralama, özeleştiridir: Neyi yaptım, neyi yapamadım? Neresi doğru, neresi, yanlış? Buna bağlı olarak elde edilen kokular sıralandıkça, iyi ve kötü ayırt edilebilir ve öz kokuya ulaşılabilir: Varoluş sorunu.TencereArtık düşünce yemeğini hazırlamak üzere tencerenin kapağını açabiliriz.Girişimci yukarıdaki aşamalardan geçip işin özündeki kokuları kendi kimliğiyle tanımladıktan sonra, hayatın gerçeklerinden oluşan tencere (bazen kapaklı, bazen kapaksız) önünde hazırdır. Bu tencereye konulacak kokular, bir tarafta girişimcinin kendi hazırladığı cam evrenin ve keşfettiği yollardan topladığı toprak ve taşların, çiçeklerin matematikle bezenmiş hâlidir. Diğer yandaysa bu yemeği pişirirken nelerin kenara bırakıldığı, çöpe atıldığı veya yollarda unutulduğu, yani “fırsat maliyeti” üzerine bilgileri de içerir.Tencere, bütün bu girdilerin bir araya gelmesiyle, artık pişirmeye ve karıştırmaya hazırdır. SaatSaate bakabilmek girişimci için özel bir yetenektir.Gündelik yaşamın zaman çizelgesi ve doğumdan ölüme kadar bir hayatın verdiği zaman kullanımının mutluluk ve kişilikle ilişkisi konularına şimdilik girmeden, bu aşamada bulutlardan toprağa, cam evrenin buğusundan fokurdayan tencereye kadar tüm bileşenlerin ve girdilerin nasıl sıralanıp, ovalanıp çıktıya dönüşeceğini saatin ekranına yerleştirmek gerekiyor.Gün, hafta, ay ve yıl gibi ölçülebilir görünen araçlar gerçekte girişimci için son sırada gelmelidir.Saat uygulamasının iş sırası şudur:Tüm olası başarısızlık başlıkları, önem sırasına göreTüm olası başarısızlık olgularının kaynak etkenleri listesiTüm olası başarısızlıkların para maliyet tabloları,Başarı için gerekli vazgeçilmez taşların ve kilitlerin ne/nerede olduğuTakım, insan ve ruh bileşenlerinin notalarıElde, cepte, yürekte ne olması beklendiğine ilişkin yakın sohbet sesleri.Bu uygulama bileşenlerinin oluşturulması için hareket tablosu ve adımlar haritası, girişimcinin kan damarlarındaki yuvalardır.Besteİçten ve dıştan gelen bütün sesler, dokunuşlar ve kokular bir araya gelerek girişimciye “Evet, işte bu, burada, ben” dedirttiği takdirde, artık beste yapma zamanıdır.Doğal olarak Mozart ayrı, Beatles ayrı, Louis Armstrong ayrı bir dünyadır.Girişimcinin kendi bestesini oluşturma süreci sonsuz bir çabadır.Bu çabaya girerken yaşanması gerekenler de sonsuzdur: Temeli mutluluk içinde olmalıdır. Işık, budur.Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.