Bir süre önce Richard Branson sandviçinin yarısını benimle paylaşmıştı. Bu bir tavsiyeden ziyade nezaket ve incelik açısından asla unutamadığım bir dersti. Ama iş dünyasına ve hayata bakış açısını da bir ölçüde anlamamı sağladı. İşte çıkarımlarım:Zihninizdeki önkoşulları yıkmakHepimiz harekete geçmemizi engelleyen bahaneler buluruz. En sevdiklerimden biri, önemli bir işim olduğu için diğer işlerimi tamamlayamamak. Bu genelde, yakın zamanda yapmam gereken önemli bir şey yüzünden şu anda yapmam gereken işleri ertelemek şeklinde karşıma çıkıyor.Bu bir gerekçe değil, bahane. Hatta, zihninize yerleşmiş bir önkoşul.Belki kendi işinizi kurmadan önce evinizde ofisiniz olması gerektiğini düşünüyorsunuz. (Ben yıllarca yemek masasında çalıştım.) Belki kiralık ev işinizi yönetmek için gelişmiş bir yazılıma ihtiyacınız olduğunu sanıyorsunuz. (Biz bildiğimiz spreadsheet’leri kullanıyoruz.) Belki de başka bir işe başlamadan önce, diğerini tamamen geride bırakmak istiyorsunuz, yapacağınız hiçbir şey kalmasa bile. (Ben hâlâ bir önceki işle uğraşıyorum.) Ne yazık ki zihninizdeki önkoşullar sizi girişimcilik hayallerinizin peşine düşmekten, kişisel ve profesyonel hedeflerinize ulaşmaktanalıkoyabiliyor.Branson zihnindeki önkoşulların yapmak istediklerine engel olmasına izin vermiyor. Oysa, aslında bir havayolu şirketi kurmak için “gerekli” hiçbir beceriye, deneyime veya bağlantıya sahip değildi. Ama bir uçak kiralayacak kadar parası ve “Virjin Adalarına tek gidiş $39” yazılı pankart taşıyarak havalimanında dolaşacak kadar cesareti vardı. Richard bunu şöyle anlatmıştı: Virgin’da çalışanlar bana “Evetler Kralı” diye bir lakap takmıştı, çünkü hiç hayır demiyordum. Benim için bir şeyleri yapmamaktansa yapmak için her zaman daha çok neden vardı. Mottom, her zaman “Boşver, hadi yapalım.” oldu.Hiçbir zaman “Nasıl yapacağımı bilmiyorum, o yüzden bunu yapamam.” diye düşünmeyeceğim. Mutlaka deneyeceğim. Anlamsız kuralların bana engel olmasına izin vermeyeceğim.“Yapamam” ifadesi insanları yapacaklarından alıkoymamalı. Eğer hedefinize ulaşmak için gereken deneyime sahip değilseniz başka bir yol bulmaya çalışın. Gözlerinizi dört açın. Etrafınıza bakın ve öğrenin.Zihninizdeki önkoşullar çoğunlukla, yalnızca bahanelerdir. Başlamak için ihtiyaç duyduğunuz her şeye asla sahip olamayacaksınız. Hatta, bu sürecin hiçbir noktasında, ihtiyaç duyduğunuz “her şeyin tamamına” hiçbir zaman sahip olmayacaksınız.Ancak deneme isteğiniz her zaman baki olacak; buna her zaman güvenebilirsiniz.Mutlu olmakHer ne kadar Buffett, Bezos ya da Gates kadar zengin olmasa da Branson'ın girişimciliğe bakışının kapsamı inanılmaz. (3 milyar dolarlık servetin sönük kaldığı tek kıyaslama bu 4’lü arasında galiba.)Peki Branson başarıyı nasıl tanımlıyor?Para her girişimcinin başarısının ölçüsü olarak kabul edilir, bu sık yapılan bir hatadır. Başarının ölçüsü para değildir ve olmamalıdır. Pek çok insan ne kadar başarılı olduklarını kazandıkları paranın miktarı veya çevrelerini saran insanların sayısıyla ölçer. Bana kalırsa gerçek başarı ne kadar mutlu olduğunuzla ölçülmeli.Eğer mutlu değilseniz veya olmak istediğiniz kadar mutlu değilseniz sorun, profesyonel başarı ve kişisel başarı tanımlarınızdaki çelişki olabilir. Tonlarca para kazanmanıza rağmen mutsuzsanız, profesyonel anlamda olağanüstü bir başarının çoğu zaman kişisel anlamda ağır bir bedel taşıdığı ve başka meselelerin para kazanmaktan daha önemli olduğu gerçeğini kabul etmemişsiniz demektir. Yani, profesyonel başarı ve kişisel başarı tanımlarınız birbiriyle örtüşmüyordur. Ama hem muazzam para kazanıyor hem de mutluysanız (Branson gibi) işte o zaman profesyonel hedefleriniz ve kişisel hedefleriniz örtüşüyor demektir.Ve bu, çok daha büyük finansal başarılar getirebilir. Branson’ın da dediği gibi:Bence mutluluk başarının ölçütü değil, temel yapıtaşı. Çoğu insan, profesyonel anlamda elde ettiğim başarının ve beraberinde gelen zenginliğin bana mutluluk getirdiğini düşünür. Ama ben biliyorum ki mutlu olduğum için başarılı, varlıklı ve çevresi geniş bir iş insanıyım.Hayata bir kez geliyoruz. Onu elinizden geldiğince, sizi mutlu ve tatmin edecek şekilde yaşamaya çalışın. Böylece başarı da gelecektir.İçgüdülerinize güvenmek Steve Jobs'ın dediği gibi "Noktaları yalnızca geriye bakarak birleştirebilirsiniz." Branson bu konuda Jobs’a katıldığını şöyle aktarıyor:Hayatımda yaptığım her şey içgüdüseldi. Bir şeyleri neden yaptığımı analiz etmek benim için alışılmadık bir zorluktu. Bir hikâye anlatırdım ve sonra "Bunun için bir gerekçe bulmam gerekecek." diye düşünürdüm. 15 yaşında okulu bıraktım. Yani gerçekten, bildiğim her şeyi gözlemleyerek ve hayatı bizzat tecrübe ederek öğrendim.Lise terk ve disleksik olan Branson, başarılı insanların öyle özel yeteneklere veya becerilere sahip olduğunu düşünmektense "Onlar yapabiliyorsa ben neden yapamayayım?" diye soruyor.Başkaları ondan şüphe ettiğinde, hatta başarısız olduğunda bile… Şöyle diyor:Fikrinizin iyi olup olmadığını başkalarına sormayın. Çünkü cevabı asıl verecek olan, fikri hayata geçirmek. Eğer düşerseniz, kalkın. Başarılı olana kadar tekrar ve tekrar deneyin.Elbette sezgiler; verinin, analizin ya da muhakemenin yerini alamaz.Ama gerçek deneyimlerden (denemekten, yanılmaktan ve tekrar denemekten) edinilen anlamlı sezgiler, sizi başkalarının gidemeyeceği yerlere götürebilir.Zamanı yönetmekRichard ile MasterClass hakkında konuşurken zamanını nerede geçirmeyi tercih ettiğini sordum. (Meşgul biri olduğu bariz, zira Virgin Group seyahat, konaklama, finansal hizmetler, medya ve uzay çalışmaları alanlarında 40’ın üzerinde şirketi bünyesinde barındıran bir holding.)Programını optimize etmek, işleri önceliklendirmek, organizasyon gibi konulara dair bir şeyler söyleyeceğini düşünmüştüm. Ne de olsa her zaman aklımıza bunlar gelir, değil mi?Değilmiş.Zaman enteresan bir olgu. Günde 3-4 saatimi fit kalmak için yaptığım eğlenceli aktivitelere ayırıyorum. Tenis oynuyorum, bisiklet sürüyorum, uçurtma sörfü yapıyorum, spor salonuna gidiyorum. İnsanlar şaşırıyor; “Vücudun için nasıl bu kadar fazla zaman ayırabiliyorsun?” diyor. Eğer vücudunuz için zaman yaratabiliyorsanız (bu size mükemmel hissettirecektir) gününüz 3-4 saat daha uzamış gibi hissediyorsunuz. Ve çok daha üretken oluyorsunuz.Bu noktada “tavuk-yumurta” ikilemiyle karşı karşıyayız. Eğer çok meşgulseniz fit kalmak için bir saat ayırmak dahi imkansız görünebilir. Eğer müthiş hissetmenizi sağlayacak şeyleri yapmaya vaktiniz yoksa, müthiş hissetmeniz ve dolayısıyla günü daha uzun yaşamanız da mümkün olmuyor. Branson bu noktada şöyle diyor:Bazıları girişimciliğe yatkındır ama şirket yönetmekte çok başarılı değildir. Ya da bir şeyler denemeye zamanı yoktur. Fikrinizi uygulamaya dökmenize yardımcı olacak insanlar bulun ve fikrinizin anlamlı sonuçlar getireceğini görene kadar profesyonel hayatınıza devam edin. Eğer fikriniz anlamlı sonuçlar getirirse günü daha uzun yaşarsınız. Genelde heyecan veren, tatmin eden ve başarılı olduğumuz şeylerin peşinden koşarız. Ardından bir gün, bir anda, kendi şirketiniz için düşündüğünüzden çok daha uzun süre çalışmaya zamanınız olduğunu fark edersiniz.Zaman yönetiminin sırrı budur. Bu konuda verilen pek çok tavsiye bir ölçüde iradeye de bağlıdır. Programa bağlı kalmaktır. Kendinize verdiğiniz ödevleri teker teker tamamlamaktır. Ve bunu sürekli kılmaktır. Gönlünüzden geçenleri yapmak değil. Ama irade sonsuz bir kaynak değil; işte tam da bu nedenle Branson bunu eğlenceli hâle getirecek yollar bulmuş.Bu yalnızca kendi işinizi kurmak için geçerli değil. Kendi işinizi kurmak yüzlerce karar vermek demek ama ne yazık ki zihinsel anlamda sahip olduğumuz enerji kısıtlı. Elbette egzersiz yapmak hafızamızı ve bilişsel becerilerimizi geliştirebilir; örneğin yorgunluk belirtilerini yüzde 65 oranında azaltabilir. Ayrıca stresli zamanları daha iyi yönetmenizi sağlayabilir. (Branson’ın fit kalmak için eğlenceli yöntemler bulmasının bir nedeni de bu.)Yine de bir noktada iradeniz zayıflayacak, karar vermekten yorulmaya başlayacaksınız. İşte o noktada zaman gözden kaybolur.Kendi şirketinizi kurmak istiyorsanız temelinde keyif aldığınız, eğleneceğiniz bir iş seçin. Fikriniz ne kadar harika olursa olsun, karşınıza çıkan fırsat ne kadar mükemmel olursa olsun, eğer size keyif vermiyorsa ona vakit ayırmakta zorlanacaksınız.Daha sonra o işin sizi ne kadar tatmin ettiğini düşünün. Elde ettiğiniz başarı devasa da olsa eğer kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlamıyor; bir şeyleri başardığınızı ya da hayallerinizi gerçekleştirdiğinizi duyumsatmıyorsa, zaman ayırmak yine zor olacaktır. Neden mi? Çünkü hepimiz bize heyecan veren, bizi eğlendiren ve tatmin eden, başarılı olduğumuzu hissettiren şeylerin peşinden koşarız.Orijinal yayın tarihi: 24 Haziran 2023Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.