Aralığın ilk günlerinde Sony, PlayStation web sitesinde müşterilerini ilgilendiren çok önemli bir değişikliği sessiz sedasız açıkladı. Duyuru, belirli içeriklerin 31 Aralık 2023’te PlayStation Store’dan kaldırılacağını belirten “yasal güncellemeydi.” Hatırlarsanız, PlayStation 3 çıktığında kullanıcılar PlayStation Store’dan sadece oyun indirmekle kalmayıp TV programı ve film de satın alabiliyordu. Yeni güncellemeyle, bu içeriklerden bazıları kullanıcılar tarafından satın alınmış olsa bile kaldırılıyor.Aslında bu olay yeni değil, 2021’den beri PlayStation Store’da yeni bir film veya dizi satın alınamıyor. Belki de yılbaşından itibaren kaldırılacak “yeni” içerikleri çok da büyütmeye gerek yok gibi. Üstelik şu anda bin 300’den fazla içerik platformdan kaldırıyor. Ancak sorun şu ki, bu içerikler için para ödemiş dahi olsanız sonuç değişmiyor. Evet, doğru duydunuz. PlayStation Store’dan satın aldığınız içerik, 1 Ocak 2024 itibarıyla kaldırılacaklar listesinde olabilir.Bakalım Sony bu olayı nasıl anlatmış:İçerik sağlayıcılarla yaptığımız lisanslama anlaşmalarına göre, 31 Aralık 2023 itibarıyla, önceden satın aldığınız Discovery içeriklerine erişim sağlanamayacak ve içerikler kütüphanenizden kaldırılacak.Burada dikkat etmemiz gereken “içerik lisanslama anlaşmaları.” Bahsi geçen şey, içeriği üretenlerle (Warner Bros. Discovery stüdyoları gibi) içeriği tüketiciye dağıtanlar (PlayStation Store ya da streaming platformları gibi) arasındaki protokol. Bu anlaşmalar, aracıların içeriği tüketiciye ne kadar süreyle sunacağını ve bunun için içerik üreticilerine ne kadar ödeme yapacağını belirler.Artık işin arka planını biliyorsunuz. Ve aklı başında her insan gibi şunu demekten kendinizi alamıyorsunuz, değil mi? “Sizin saçma sapan anlaşmanızdan kime ne? Biz de çok basit bir anlaşma yapmıştık: Pastacılar Kralı’nın bir bölümü için ödeme yaptım ve onu benden biraz zor alırsın.” Aslında sorun çok boyutlu ve daha temel bir meseleyle alakalı. Dijital bir içerik “satın” almak ne demek? Bunun hukuki arka planı nasıl işliyor? Tüketici hakları neye göre belirleniyor?Sony bir bakıma haklı. İçeriğin asıl sahibi kendisi olmadığından bu konuda bir tasarrufu olamayacağını söyleyebilir. Ki bu doğru, Sony istese de istemese de lisans sözleşmesi sona eren bir içeriği PlayStation’lardan kaldırma zorunluluğu var. Bu durumda belli ki biz kullanıcıların bilmediği bazı nedenlerden dolayı lisans anlaşmaları sona erebiliyor. Tam anlayamadığımız kısımsa bu anlaşmaların nasıl olup da devam ettirilmediği. Aslında belki de cevap oldukça basit: Warner Bros. Discovery eski TV programları için pekâlâ Sony’nin ödediğinden daha fazla para istemiş olabilir.Diğer yandan, müşteriler de haklı olarak canları istediği zaman izleyebilecekleri düşüncesiyle içeriklere para ödedi. Gerçi Sony mutlaka kullanıcıların satın alırken kabul etmelerini istediği kullanıcı sözleşmesinde, böyle bir durumun gerçekleşme ihtimalinin olduğuna dair yasal bir madde eklemiştir. Ancak belli ki bir maddeyle belirtmek yeterli değil. İşin hukuki boyutunu bir kenara bırakıp etik kısma gelelim. İnsanlardan ödemeyi, sunduğunuz içeriğe erişimlerinin ömür boyu devam edeceğini düşündürerek alıyor ve karşılığında hak ettikleri hizmeti sunmuyorsanız, burada bir yanlış var demektir. Gerçi bu duruma yaptırım uygulayacak yasal bir düzenleme de yok.Kusura bakmayın ama sizin içerik lisanslama anlaşmanız benim Pastacılar Kralı izlememe mani olmamalı. Pardon da izlemek için parasını peşinen ödediğim favori dizime erişimi, o dev yapımcı ve yayıncı şirketlerin gelecekte yaşayabileceği anlaşmazlık yüzünden aniden kaybedebileceğimi düşünmek zorunda mıyım? İnanın 40 yıl düşünsem aklıma gelmezdi. Bana kalırsa Sony’nin başı bu meseleden ötürü fena hâlde ağrıyacağa benziyor.Açıkçası Sony yetkililerine ulaşmaya çalıştım ancak hızlı bir yanıt alamadım.Bu arada sorun sadece içeriğin kaldırılmasından ibaret değil. Tabii ki sevdiği bir şey elinden alınan herkes doğal olarak öfkelenir. Ama emin olun ki öfkeli müşterilerle karşı karşıya gelmek, başınıza gelecek en kötü şeydir. Daha vahim kısmı da şu ki, Sony müşterilerine tutamayacağı ya da tutmayacağı bir söz verdi. Elbette lisans süresini uzatmanın mali açıdan Sony’yi zorladığı, alınan karardan açıkça anlaşılıyor. Ancak günün sonunda bu kararıyla müşterilerininin güvenini kırmış oldu. Oysa güven sadece özel hayatta değil iş hayatımızda da sahip olduğumuz en önemli şey. Ve o güven bir kez kırıldıktan sonra onarmanın maliyeti Discovery’nin eski diziler için istediğinden çok daha pahalıya patlayacak.Orijinal yayın tarihi: 18 Aralık 2023Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.