Yapay zekâ dünyasında yer yerinden oynuyor. Büyük bütçeleri ve tam teçhizatlı son teknoloji laboratuvarlarıyla adından söz ettiren teknoloji devlerinin hâkimiyetindeki yapay zekâ ekosisteminde, Çinli DeepSeek gibi atom karıncalar da öne çıkıyor. Şirket 2023’te Çin’in güneydoğusundaki Hangzhou şehrinde Liang Wenfeng tarafından kuruldu. Özel bir yapay zekâ modeli R1’ın dikkat çeken başarısıyla hızla yükselen şirket, yapay zekânın sınırlarını Silikon Vadisi’nin ötesine taşıyor.Peki DeepSeek’in dikkat çeken başarısının arkasındaki olmazsa olmaz özellikler neler? Yetenek edinme yaklaşımı, inşa ettiği şahsına münhasır kurum kültürü ve maliyet etkin gelişime öncelik vermesini inceleyelim. Eminim taylar gibi ayakta durmayı öğrenen girişimlerin bu hikâyeden alacağı pek çok ders var. DeepSeek insanın potansiyeline ve sıradışı düşünmeye odaklanmanın başarıyı beraberinde getirdiğinin en somut örneği. Bana sorarsanız DeepSeek’i dikkat çekici kılan şeylerin başında dünya para dökülen araştırma laboratuvarlarından çıkmamış olması geliyor. Gerçekten de yaratıcılığı ve işbirliğini önceliklendiren bir aklın ürünü olan küçük ama çevik bir şirketin de büyük işler yapabileceğini göstermesi kıymetli. Şirket her daim yeni bilginin peşinde koşmasıyla öne çıkıyor. Doğru Yetenekleri YaratmakGoogle ve Meta başta olmak üzere Silikon Vadisi’nin teknoloji devleri A’dan Z’ye her şeyin düşünüldüğü kampüsleriyle en başarılı yetenekleri kendilerine çekmeye çalışırken, DeepSeek ekibini bambaşka bir yaklaşımla kuruyor. Okkalı şirketlerin tedrisatından geçmiş deneyimli isimlerle çalışmak yerine bu şirket, kafası zehir gibi çalışan, bakir yetenekleri bulup çekirdekten yetiştirmeye odaklanıyor.DeepSeek asıl inovasyonu “potansiyel tecrübeyi yener” felsefesini işe alım stratejisinin bir parçası hâline getirerek yakalamış. Şirket nerede iyi eğitimli, genç, hırslı, tercihen yeni mezun olmuş isimler varsa bünyesine katmak için çabalıyor. Bir de Tsinghua Üniversitesi, Pekin Üniversitesi ve Zhejiang Üniversi gibi iyi okullarda doktora yapanlar da revaçta. DeepSeek’in bakir yeteneklere olan bu tutkusu şirketin pırıl pırıl zihinlerin sıradışı düşünme kapasitesi ve yenilikçi bakış açısıyla benzersiz bir kültür yaratmasını sağlamış. Bu yaklaşımı resmen sektörün devlerinin birbirinden yetenek çalmaya çalıştığı, yıldızlar geçidinden ekip kurma stratejisiyle taban taban zıt. Deneyimin önemsiz olduğunu asla iddia etmiyorum. DeepSeek de öyle. Bazen deneyime fazla odaklanmak yaratıcılığı ve yeni fikirleri içinde barındıran cevherleri göz ardı etmeye yol açabilir. Bilgili ve öğrenmeye hevesli bireyleri gözüne kestiren DeepSeek, yeni fikirlerin gelişebileceği o ortamı yaratıyor.Yaşam boyu eğitim ve gelişim odaklı şirket çalışanların becerilerini geliştirmesi, ekibin her daim teknolojideki son araştırma ve gelişmeleri takip etmesi konusunda oldukça titiz. Son yapılan araştırmalar ve içgörüler masaya yatırılıyor. Şirket çalışanların işin ehli isimlerden mentorluk almasını sağlıyor ve bağımsız araştırma projeleri yapmaya da teşvik ediyor.Dünyanın neresinde olursanız olun, bir girişimciyseniz DeepSeek’in işe alım stratejisinden feyzalmakta fayda var. Ayrıca çalışanlarınızın kendilerini geliştirmeleri için eğitimler hazırlamayı ihmal etmeyin. Özellikle mentorluk programlarını önceliklendirin. Son teknoloji ürünler üzerine workshop’lar düzenlemek ve bağımsız araştırma ve geliştirme fırsatları sunmak yaşam boyu eğitim ve gelişimin şirket kültürünüzün bir parçası olmasını kolaylaştıracak. Çalışanlarınızın inisiyatif alıp denemekten korkmamasını teşvik edin. Bırakınız yapsınlar misali, bırakınız riks alsınlar ve yeni fikirler üretsinler. Denemekten ne çıkar? Başarının da başarısızlığın da son derece insani olduğunu unutmamak gerek. Çalışanlarınız ancak güvende ve desteklendiğini hissettiğinde şirketinizin büyümesini sağlayacak yaratıcı fikirleri masaya getirebilir. DeepSeek’in açtığı bu yoldan ilerleyerek teknoloji dünyasının rekabetçi ortamında hayatta kalabilir, keşfedeceğiniz bakir yeteneklerle sınırların ötesine geçebilirsiniz. Doğru Şirket Kültürü ve Organizasyon Yapısı DeepSeek’te hiyerarşiye yer yok. Aksine herkesin birbirini desteklediği ve yücelttiği bir iletişim söz konusu. İşlerin ilerleyişindeki bürokrasiyse oldukça cılız. Burada yukarıdan aşağı inen, emir komuta zincirindeki görev dağılımını göremezsiniz. Çalışanlar fikir üretir ve yönetime iletir. Yani işler tabandan tavana ilerliyor. Bunu sağlayan da hepimizin ihtiyacı olan açık iletişim. Geleneksel teknoloji devlerinin o hiyerarşik yapısına hiç mi hiç benzemiyor, değil mi? O şirketlerde genelde tepedeki isimler kararı verir, çalışanlaraysa fikri uygulamak düşer. Aksak ilerleyen ağır bürokrasinin altında ezilen iş akışında inovasyonun i’sini bulmak da iğneyle kuyu kazmaya benzer. Daha çevik ve yenilikçi olmak için gereken tek şey karar mekanizmasını merkezisizleştirmek. Çalışanlarınıza özgürlük alanı tanıdığınızda ve onları cesaretlendirdiğinizde işi sahiplendiklerini ve daha fazla sorumluluk almak için yarıştıklarını göreceksiniz. Böylece sektördeki yenilikleri daha hızlı takip ettiğinizden olası fırsatları elinizden kaçırmazsınız. Organizasyonunuzun yapısı ve şirket kültürünüzde yapacağınız bu değişikliklerle geleceğin teknoloji dünyasında silinip gitmeniz için hiçbir sebep yok. Ürün Geliştirmeyi İyileştirmek DeepSeek’in adından bu kadar çok söz ettirmesinin bir diğer sebebi de bu başarıyı düşük bütçeyle elde etmesi. Bu şirketlerin çoğu araştırma ve geliştirmeye milyar dolarlar harcarken, DeepSeek üç kuruşla da etkili sonuçlara erişilebileceğini kanıtladı. Bu yaklaşım devletlerin ve o dev şirketlerin benimsediği “büyük olan makbuldür” stratejisiyle taban tabana zıt. DeepSeek’te büyük ve güçlü donanımlara para dökmek önceliklendirilmiyor çünkü bu şirkete göre tabiri caizse kaba kuvvet başarının sırrı değil. Aksine kaynakların verimli kullanımının yanı sıra yeni ve daha verimli algoritmaların geliştirilmesi veya mevcut algoritmaların iyileştirilmesi de aynı derece önemli.Yeni algoritmaların Ar-Ge çalışmasına ve yazılım ve donanım sistemlerinin yapısal tasarımına yatırım yapmak verimliliğinizi artırırken masrafları azaltır. Küçük ölçekli bir şirketseniz öne çıkmak için bu yatırımlara odaklanabilirsiniz. Bilgi paylaştıkça çoğalır. Bu düsturla hareket edip açık kaynaklı işbirliğine öncelik verebilirsiniz. Bu ne demek? Yazılım araştırma ve geliştirme süreçlerinde, kodun veya fikirlerin herkes tarafından erişilebilir, kullanılabilir ve katkı sağlanabilir olması temeline dayanan bir işbirliği. Çorbada herkesin tuzunun olduğu bu yaklaşımla, gelişimi hızlandırır ve inovasyonu teşvik edersiniz. Önceliklerinizi yeniden gözden geçirin. Daha fazla donanım satın almak yerine, mevcut kaynakları optimize etmeye ve daha verimli algoritmalar geliştirmeye odaklanın. Bu ilkeleri benimseyerek girişiminizi geliştirirken verimliliğinizi artırabilir, maliyetleri azaltabilir ve nihayetinde ticari başarıyı hızlandırabilirsiniz.İkinci Sputnik VakasıHiç ummadık anda Çin’den yükselen DeepSeek dalgası, yeniliğin büyük ve iyi finanse edilmiş organizasyonların sınırlarının ötesinde de gelişebileceğinin göstergesi. Doğru yeteneklerle çalışmayı önceliklendiren, işbirliğine dayalı şirket kültürünü geliştiren ve fiyat-performans dengesiyle hareket eden DeepSeek “Yapay zekâ dünyası Silikon Vadisi’nden büyüktür.” diyerek Soğuk Savaş yıllarında ABD-SSCB arasındaki teknoloji yarışını bir kez daha hatırlattı. DeepSeek’in hikâyesinde girişimciler için birçok hikmet var. İnsan zekâsının gücü işbirliği kültürüyle birleşince ortaya neler neler çıkıyor. Çinli DeepSeek yapay zekânın motorunu elinde tutan ABD’nin tahtını yerinden eder mi bilinmez. Fakat ikinci SSCB olma yolunda ilerlediği kesin. Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.