“Run, Forrest, run!” (“Koş Forrest, Koş!”) cümlesini duyduğunuzda, muhtemelen aklınıza Forrest Gump’taki o ikonik sahne ve genç Forrest’ı canlandıran aktör Michael Conner Humphreys geliyordur. Tabii siz muhtemelen Humphreys’in rolü neredeyse kaybetmek üzere olduğunu bilmiyorsunuz. Billy Oppenheimer’ın harika bültenine teşekkürü bir borç bilerek size bir bilgi vereyim. Daha çekimlerin başlarında, Humphreys Tom Hanks’in kullandığı aksanı taklit etmekte çok zorlanmış.Devamını Hanks’ten dinleyelim:“Yönetmen Bob Zemeckis bana geldi ve “Bir sorunumuz var. Bu çocuğa kendin hangi şiveyle konuşacaksan öyle konuşmayı öğretmen gerek.” dedi. Michael Mississippiliydi. Onların ağzında kelimenin son hecesi çok vurgulu söylenir. Düşünüyorum değil düşünüyor-rum derdi. Yapmak demezdi, yapmak-k derdi. Babasının ne iş yaptığını sorduğumda, mak-hina işinde, her tür mal-ze-meyy-le ilgileniyor.” diye cevaplamıştı. “Hah!” dedim. Onu değiştirene kadar asıl ben onun konuştuğu gibi konuşursam bu sorun çözülür.” Böylece o meşhur Forrest Gump ağzına karar vermiş olduk.” Hanks “Ben niye öğretiyorum?!” diye sinirlenebilirdi. Veya Zemeckis’ten Humphreys’in yerine başkasını bulmasını isteyebilirdi.Oysa, Oppenheimer’ın da bülteninde değindiği gibi, başka bir aktörün ağzında ve kendine has ifade biçimine uyum sağlamayı seçti. Böylece Forrest Gump’ın ikonik karakterini yaratmış oldu.Bu hikâye, bilişsel yeniden çerçevelemenin en güzel örneklerinden biri. “Bilişsel yeniden çerçeveleme nedir?” diye kuşkuyla bakanlar için kısaca açıklayalım. Basit bir şekilde tanımlamak gerekirse, yeniden çerçeveleme bir durumu ya da sorunu farklı bir perspektiften görmek anlamına gelir. Mesela Hanks örneğindee duruma Humphrey’nin perspektifinden bakması. Neticede Humphreys daha çocuktu. Eğitimli ve deneyimli değildi. Çocuktan değişmesini istemek işe yaramıyordu ve muhtemelen yaramayacaktı da. Hâlbuki yetenekli, deneyimli ve Oscar ödüllü oyuncu Tom Hanks değişebilirdi. Üstelik bu, meseleyi ortadan kaldırmakla kalmaz, aynı zamanda kendisini de başkalarını da kötü hissetmekten de kurtarabilirdi.Şunu kulağınıza küpe edin. Bilimsel araştırmalar, yeniden çerçeveleme yönteminin birçok farklı durumda yardımcı olabileceğini gösteriyor. Emotion’da yayınlanan bir çalışma, bir uyaranı yeniden yorumlamanın, yani bir durumu veya olayı farklı bir perspektiften görmenin korku hissini önemli ölçüde azaltabileceğini belirtiyor. Journal of Evidence-Based Psychotherapies’de yayınlanan bir diğer çalışmada, yeniden çerçevelemenin acı eşiğini güçlendirebileceği ve ağrı yoğunluğunu azaltabileceği sonucuna varılmış. Journal of Clinical Psychology’de yayınlanan araştırmaysa yeniden çerçevelemenin stres ve kaygı gibi duyguları önemli ölçüde azalttığına dair bulgular elde edildiğinden bahsediliyor. Önemli olan, zihninizde olaylara farklı bir açıdan bakarak duygularınızın veya içinde bulunduğunuz zor bir durumun size karşı değil, sizin lehinize var olduğuna kendinizi inandırmak. Inc. çalışanlarından Justin Bariso’nun söylediği gibi, hayal kırıklığına uğradığınızda derin bir nefes alın ve kendinize şu temel soruları sorun:Bu konu ne kadar ciddi? Durduk yere mi geriliyorum? Forrest Gump’ın durumunda, ağız farkı bariz bir sorundu ama ne çözülemeyecek ne de tek taraflı bir meseleydi. Neticede Humphreys ve Hanks’in ortak problemiydi. Bu konuya bakışımı değiştirmem meseleye dair hislerimi değiştirmemi sağlar mı? İşin sırrı probleme farklı bir perspektiften yaklaşmak. Mesela Hanks’in genç bir oyuncuya yardım etmeyi mecburiyet olarak değil de kendi karakterini geliştirmek için bir fırsat olarak görmesi, hayal kırıklığı yaratabilecek bir şeyi küçük bir değere dönüştürdü. Duygusal enerjimi daha büyük, daha önemli sorunlara yönlendirebilmek için bir sorunu nasıl farklı bir şekilde ele alabilirim?? Hanks, Humphreys’in değişmesini isteyebilirdi. Fakat onun böyle bir şeye ihtiyacının olmadığını düşündü. Hepimizin olduğu gibi, ihtiyacı olan tek şey, filmi olabildiğince iyi bir hâle getirmek ve enerjisini bu yönde kullanması gerektiğinin farkına varmasıydı. Benden size tavsiye, bunu en az bir kez deneyin. Ne istediğinize odaklanmak yerine, hem sizin hem de etrafınızdaki insanların neye ihtiyacı olduğuna odaklanın.Belki de başka birinin eksikliğini tamamlamak, sadece onun değil, herkesin faydasına olacak. Belki de mükemmel bir çalışanın zaman zaman ortaya çıkan garipliklerini görmezden gelmek anlamına gelecek.Ya da amacınıza ulaşmak için değişmesi gerekenin karşınızdaki değil de siz olduğunuza ikna olmanız anlamına… Unutmayın hayatta hangi rolde olursanız olun, bu yolu hep birlikte yürüyoruz.Bana kalırsa bakış açınızı bu şekilde değiştirmek en etkili yeniden çerçeveleme yolu olabilir.Orijinal yayın tarihi: 5 Haziran 2024Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.