İş tanımları hızla değişiyor. Şirket liderlerinin 2024’teki yeni dinamiklere ayak uydurması gerekecek.Yapay zekâ çalışmalarıyla tanınan, Oxford Üniversitesi İnternet Enstitüsü’nden Profesör Carl Benedikt Frey talep ve teknolojideki değişimlerin öteden beri yeni iş kolları yaratıp yok ettiğini söylüyor. Frey, şarap garsonluğu ya da sıcak yoga eğitmenliği gibi mesleklerin gelişen tüketici arzularından doğduğunu, otomobil ve biyoteknoloji endüstrisindeki yeni rollerinse çığır açan yeniliklerden filizlendiğini söylüyor.2023’ün ilk günlerinde yayınlanan McKinsey raporuna göre, emek piyasasında normalden daha fazla hareketlilik var. 2019’dan 2022’ye kadar emek piyasasında 8,6 milyon mesleki değişim yaşanmış. Bu değişim, önceki üç yıllık döneme kıyasla yüzde 50’den daha fazla. Rapor, artan sağlık hizmeti talebi, dijitalleşme ve diğer faktörler sayesinde 2030 yılına kadar 12 milyon değişimin daha yaşanabileceğini öngörüyor.İşte bu yıl değişen emek piyasalarında liderlerin ve ekiplerininn görmeyi bekleyebileceği değişimler ve nasıl adapte olabileceklerine dair öngörüler:Yeni teknolojiyle birçok mesleğin pabucu dama atılacakDünya Ekonomik Forumu’nun bu yılki Mesleklerin Geleceği Raporu’na göre, gelişen teknoloji ve dijitalleşme birçok işin büyümesine yardımcı olsa da bazı iş kollarının yok olması bekleniyor. Rapora göre, 2027 yılına kadar muhasebe, yönetici asistanlığı, idarecilik gibi iş alanlarında 26 milyon daha az iş olacağı tahmin ediliyor. Yapay zekânın ve üretken yapay zekânın bu konuda önemli rol oynaması bekleniyor. Nisan’da Goldman Sachs tarafından yayınlanan bir raporda son yapay zekâ gelişmeleri neticesinde 300 milyon işin “otomasyona maruz kalabileceği” tahmin ediliyor. Frey, hiçbir mesleğin bir gecede ortadan kaybolmadığını hatırlatıyor. Mesela, santral ve asansör operatörlüğünün kaybolması yıllar içerisinde oldu. Ayrıca yapay zekâ, daha az fiziksel altyapı gerektirse de Frey’in önsezisi “kimilerinin umduğunun aksine o kadar da hızlı gelişmeyeceği” yönünde.İşverenler artık mesleğe değil görev tanımına göre hareket etmeli2024’te tüm mesleklerin modası geçecek diyemeyiz. Bazılarının sadece görev tanımlarının değişmesi bekleniyor. McKinsey raporuna göre, yapay zekâ ve diğer faktörlerin, 2030 yılına kadar “ABD ekonomisinde şu anda çalışılan saatlerin yüzde 30’a kadarını oluşturan faaliyetlerin otomatikleştirileceği” öngörülüyor.Columbia Business School’da iş stratejisi profesörü olan Stephan Meier, “Sonuç olarak liderler, ileriye dönük en iyi yolu belirlemek için şirketlerindeki işleri farklı görevlerin bir kombinasyonu” olarak düşünmeye başlamalı.” diyor. Örneğin, bu yılın başlarında Accenture tarafından yapılan analiz, müşteri hizmetleri rolünü 13 göreve ayırarak her birinin yapay zekâdan nasıl etkilediğini belirledi. Analiz, dört görevin genellikle insanlar tarafından yapılmaya devam edeceğini, diğer dördünün tamamen otomatikleştirilebileceğini ve geriye kalan beş tanesinin de yapay zekâyla artırılabileceğini öngörüyor.Meiser bir mesleği iş kollarına ayırmanın, yok olma sürecini yavaşlatabileceğini söylüyor. Bu sırada yeni roller gelişecekYine de teknoloji ve diğer trendler sayesinde bazı işler bu yıl muhtemelen önemini yitirecek.WEF bu yılki raporunda, “yapay zekâ ve makine öğrenimi uzmanlığını” yılın en hızlı gelişen iki mesleği ilan etti. Ayrıca sürdürülebilirlik, bu alanın uzmanları ve yenilenebilir enerji mühendisleri gibi rollerin ilgi görmesiyle birlikte istihdamı artırıyor. Rapora göre, 2024’e doğru yeşil dönüşüm “önemli ve gelişmekte olan emek piyasası trendi” olarak görülüyor.Şirketlerin iş akışlarındaki belli başlı değişiklikler gelecek yıl yeni rollerin peyda olmasına yol açacak. Gartner analisti Emily Rose McRae, bir şirketin daha fazla yapay zekâ sunması durumunda genç yazılım geliştiricilerin liderliğine daha az ihtiyacı olacağını söylüyor. Ancak, bu sefer de üretken yapay zekâ için sistemler oluşturacak veya yapay zekâ çıktılarını hatalara karşı gözden geçirecek yeni birine ihtiyaç duyulabileceğini de belirtiyor.Yine de McKinsey Global Institute’ün kıdemli ortağı ve direktörü Kweilin Ellingrud, yeni iş unvanlarının yanı sıra, 2024 yılında özellikle önemli olacak yeni becerilerin ortaya çıkacağını söylüyor. Mesela Ellingrud, “Farklı iş kollarına baktığınızda, hepimiz daha fazla sosyal ve duygusal beceriye ihtiyaç duyacağız. Çünkü diğer görevler otomatikleştirildiğinde yüz yüze iletişim kurmanın değeri, insanla yapay zekâ arasındaki farkı net şekilde ortaya çıkaracak.” diyor.Gelecekteki değişiklikleri nasıl karşılayacağız?2024’te gelen değişimin inişli çıkışlı bir yol olabileceğini öngören Meier’in kanaati şöyle: “Bazı çalışanların işlerine son vermek gibi zor kararlar alacağız.” Meier bunun, çalışanların halihazırdaki pozisyonlarını korumak için becerilerini geliştirmelerini zorunlu kılacağını, aksi durumda işten çıkarılma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaklarını da belirtiyor. Bunun işveren ve yöneticiler için de zor olduğunun altını çizen Meier, izahının da oldukça güç olduğunu ekliyor.Fakat Ellingrud’a göre bu noktada şirketlerin halihazırda sıkı bir emek piyasasıyla karşı karşıya olduklarını hatırda tutmaları gerekiyor. Çalışanların nitelik değiştirmesini, becerisini ilerletmesini ve yeni beceriler kazanmasını önemseyen işverenlerin bir plan yapması şart. Şirketlerin yeni dip dalgaya yeterince hazır olmadığının altını çizen WEF raporu, 2027'den önce her 10 çalışandan altısının eğitime ihtiyaç duyacağını ancak şirketlerin bugünkü kapasitesinin çalışanların sadece yarısına “yeterli eğitim fırsatı” sunulabileceğini öngörüyor. Şirket liderlerinin her şeyden önce kendi iş akışlarını ve rollerini gözden geçirmeleri gerektiğini belirten McRae, örnek olarak yapay zekâ cephesini ele alıyor ve bu alanda işgücü üzerinde tekil ve evrensel bir etki görülmeyeceğini söylüyor. Ayrıca McRae, bizleri kendi iş hayatımız hakkında şunları sorgulamaya davet ediyor: “Bunun işgücümüz için anlamı ne? Bu araçları ne şekilde kullanacağımızı nasıl değerlendiriyoruz?”Buradan hareketle Ellingrud’u liderlere tavsiyesi şu: Çalışanlarınızı içi boşalan görevlerden çıkarıp geleceğe uygun olarak tasarlanmış yeni rollere nasıl taşıyacağınızı planlayın. Ayrıca işverenlerin artık geleceği iyi okuyarak asistanlarını ya da büyük ölçüde değişebilecek başka pozisyondaki çalışanları eğitmeye enerji harcamamaları gerektiğini ekliyor. Ve sözlerini şöyle noktalıyor: “Ancak bu şekilde geleceğin iş kolları ve meslekleri için eğitim verebilir ve ihtiyaç duyulacak becerileri geliştirebiliriz.” Orijinal yayın tarihi: 19 Aralık 2023Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.