Berkshire Hathaway’in başkan yardımcısı ve Warren Buffett’ın en yakın çalışma arkadaşı Charles T. Munger, salı günü 99 yaşında vefat etti. Yaşasaydı, tüm dünya 31 Aralık gecesi yeni bir yıla girerken yüz yaşına basacaktı.Munger da Buffet gibi Omaha’da dünyaya geldi. Buffett’ın Berkshire Hathaway’i yönetmesine yardımcı olmasının yanı sıra gayrimenkul avukatı, yayıncı ve yine Buffett gibi milyonlarca, hatta bazen milyarlarca dolarlık bağışlar yapan bir hayırseverdi. Aynı zamanda Berkshire Hathaway 2011 yılında Wesco Financial’ın tüm hisselerini satın alana kadar şirketin CEO’suydu. Munger aynı zamanda Buffett’ın yatırım stratejisinin şekillenmesinde de büyük rol oynamıştı. Hikâye genç Buffett’ın bir zamanlar işvereni de olan hocası Ben Graham’dan yatırım stratejileri öğrenmesiyle başladı. Bu analizler sayesinde, yaşadığı sorunlar yüzünden hisselerine olması gerekenden çok daha düşük fiyat biçilen ama yakın zamanda değerlenecek şirketleri tespit edebiliyordu. Buffett’ın New England merkezli tekstil üreticisi Berkshire Hathaway’i satın almasının ardında da bu yatıyordu. Buffet bu stratejiyle yola devam ederken Munger sahneye çıkarak arkadaşını “makul şirketi harika fiyata” satın almaktansa “makul fiyata harika şirketi” almaya yönlendirdi. Bu stratejik değişimin bir örneği 1972 yılında, Berkshire’ın Munger’ın talimatıyla satın aldığı See’s Candies oldu. Şirket o zamandan bu yana $2 milyardan fazla gelir elde etti.Tüm bunların yanı sıra Munger sarf ettiği sözlerle de dillere pelesenk olmuş bir liderdi. Elbette bir tesadüf değil: Munger şahsi marka stratejisini bunun üzerine kurmuştu. Mesela alıntılarından oluşan kitaplarından biri, Benjamin Franklin’in meşhur eserine yaptığı göndermeyle “Zavallı Charlie’nin Almanağı” şeklinde Türkçeleştirilebilecek Poor Charlie’s Almanack başlığıyla yayınlandı. İfadeleri sağduyululuğunu, yatırım taktiklerinden süzülen içgörülerini ve sevdiğiniz birini yukarı çekmek için gösterilen o disiplinle bezeli sevgiyi yansıtıyor. Lafı uzatmadan sizi en iyi nasihatlerinden bazılarıyla başbaşa bırakalım: 1) Öğrenmenin önemi…“Ne çok zeki ne de çok çalışkan olan insanların hayatta yükseldiğine çok kez şahit oldum. Peki bu insanları başarıya götüren neydi? Cevap basit: Öğrenmeye aç olmaları. Böylece her günü, sabaha kıyasla daha fazla şey bilerek noktalıyorlar. Hayatın bir maraton olduğunu düşündüğünüzde öğrenme becerisi sizi epey ileri taşır.”2) Ve okumanın…“Hayatım boyunca, bir konuda derya gibi olup da o mesele üzerine kitap okumamış bir kişiyle bile karşılaşmadım. Hepsi sürekli okurdu. Warren’la benim ne kadar kitap okuduğumuzu görseniz küçük dilinizi yutarsınız. Çocuklarım her fırsatta “Ayaklı kitap geldi” diye bana taklır.3) Ya iyi fikirler kötü fikirlerden daha kötüyse?“Emin olun sizi batıran kötü fikirleriniz değil, iyileri. ‘Olur mu öyle şey, bu nasıl paradoks?’dediğinizi duyar gibiyim. Graham hep şöyle derdi: ‘Kötü fikrin dozunu kaçırmak gibi bir şansınız olmaz çünkü zaten özünde, sizi ileriye taşıyacak bir değer yoktur. Ama özünde önemli değerler yatan iyi bir fikir tehlikelidir. Çünkü bir bakmışsınız, sürüklenmiş, dozu çoktan kaçırmışsınız. Sözün özü, iyi fikrin peşinden ne kadar gittiğinize dikkat edin, çünkü yol bir felakete çıkabilir.”4) Fikirlerinizin fişini çekmeye hazır olun“Fikirleri öğreniyor, değiştiriyor ve yok ediyoruz. Zamanı geldiğinde aksine ikna olduğunuz bir fikrin fişini çekebilmek, çok önemli bir beceridir. Fikirlerinize alternatif karşı savlar yaratmayı bir alışkanlık hâline getirin.”5) “Sinerjinin” nesi yanlış ? “Sinerji kelimesinden kaçınmamızın sebebi, insanların buna genellikle gereğinden fazla fayda atfetmesi. Evet, sinerji diye bir şey var. Ama bu kavramın yarattığı beklenti çoğu zaman olmayacak duaya amin demek gibi. Berkshire da sinerji dolu. Bizim kaçındığımız şey sinerjinin kendisi değil, boş beklentiler.”6) Tarihi anlamanın önemi“Geleceği öğretme konusunda geçmişten daha iyi bir öğretmen tanımıyorum. Milyonlarca dolar değerindeki cevaplar 30 dolarlık tarih kitaplarında saklı.”7) Sorumlu sistemler tasarlamak “Sorumluluk taşıyabilen bir sisteme örnek vereceksem eğer kesinlikle Romalıların kemer inşâsını sayarım. Kemeri yapan kişi, iskele kaldırılırken kemerin altında dururmuş. Bu tam olarak kendi paraşütünü dikmek gibi.”8) Objektiflik neden süper güçtür?“Kendinizi objektif ve çok disiplinli bir bakış açısıyla donatırsanız, sizden çok daha zeki rakiplerinizi bile tereyağından kıl çeker gibi alt edebilirsiniz. Üstelik bu işte çok para var. Tecrübeyle sabit.”9) Haset neden saçmadır?“Sizden daha hızlı para kazananları kıskanmak ölümcül günahlardan biridir. Ayrıca çok da saçma çünkü en azından diğer günahlar zevk veriyor. Kim, ne yapsın haseti”10) Düşünmeye vakit ayırmanın önemi “Warren’la olmazsa olmazlarımızdan biri öylece oturup düşünebileceğimiz zamanı yaratmaktır. Hemen hemen her gün yapmaya çalışırız. Biliyorum bu Amerikan iş dünyasının fıtratına ters. Sanırım tam da bu yüzden iş dünyasındaki çoğu insandan daha fazla okuyup düşünüyor, daha az iş yapıyoruz.”11) Yaşlanmak Ve son söz: “Yaşlanmanın en iyi zırhı, iyi geçirilmiş bir hayattır.”Görünen o ki, Munger o zırhı kuşanmış.Orijinal yayın tarihi: 29 Kasım 2023Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.