Gökten kep yağan dönem geldi çattı. Milyonlarca öğrenci üniversiteden mezun olmaya hazırlanıyor. İş başvurusu stresi, çiçeği burnunda mezunların çoğunun etrafını sardı bile. Öte yandan bazıları kendini bu stres çemberinin dışında tutuyor. Neden mi? Çünkü kendi işlerini kurmakla meşguller. Yeni mezunların herhangi bir iş tecrübesi edinmeden girişimcilik hayatına yönelmesi giderek yükselen bir trend. Yakın zamanda yayınlanan American Express anketine göre, Z ve Y kuşağı üyesi her beş kişiden biri, işini kurmadan önce üniversite öğrencisi olduğunu söylüyor. X Kuşağı ve Baby Boomer’larınsa sadece yüzde 3’lük kısmı mezun olur olmaz kendi işini kurmuş.Fakat 500’den az çalışanı olan şirket sahipleriyle yapılan başka bir anketin sonuçlarına göre, yaşça daha büyük girişimcilerin yaklaşık dörtte üçü şirketlerini kurmadan önce kamu ya da özel sektörde çalışmış. Morning Consult, American Express adına gerçekleştirdiği bu ankette 15-28 Mart arasında bin 127 küçük ölçekli şirketten finansal kararları veren yetkililerle görüşmeler yapmış.Çoğu zaman yeni iş kuranlar belli bir alanda çalışmış olmanın daha güvenli hissettirdiğini düşünse de genç kuşaklara göre o işler öyle yürümüyor. American Express’in küçük ölçekli işletmelere yönelik geliştirdiği ürünlerinden sorumlu başkan yardımcısı ve genel müdürü Gina Taylor Cotter, “Kuşak değişiminin farkını çok net bir şekilde gördük. Bu verilerle daha önce hiç karşılaşmamıştım.” diyor ve “Y ve Z kuşakları çok daha erken yaşlarda küçük ölçekli şirketler kurmaya başladı.” diye ekliyor.Peki bu farkın sebebi ne? Haydi yeni mezunların şirket kurma konusunda neden bu kadar aceleci davrandığını aşağıdaki üç maddeyle inceleyelim.Kolay Erişim İmkânıGençken, hayatta daha az sorumluluğunuz varken şirket kurmak bir noktaya kadar daha kolay. Jake Danehy 2016’da Colgate Üniversitesi’nden mezun olduğunda, dönemin popüler spor ve gündelik giyim markalarından Outdoor Voices’tan gelen iş teklifini geri çevirmiş ve tüm odağını 2014’te kız kardeşi Caroline Danehy’yle birlikte kurduğu tekstil girişimi Fair Harbor’a vermişti. Üstelik o sırada Danehy üniversite birinci sınıfta, kız kardeşiyse lise son sınıftaymış.Plastik şişeleri plaj kıyafetlerine dönüştüren New York merkezli markanın kurucusu Danehy, “Bence bir iş kurmak için en iyi zaman, üniversite öğrencisiyken ya da mezun olduğunuz zamandır zira hiçbir sorumluluğunuz olmaz. Okuldan hemen sonra iş kurmanın fırsat maliyeti, 30’lu ya da 40’lı yaşlara kıyasla çok daha düşük.” diyor.O dönem Danehy, düzenli maaş almak yerine ailesinin New York, Larchmont’taki evine geri taşınıyor, bodrum katında çalışıp garajında da siparişlerini paketliyor. Şu anda 30 yaşında olan Danehy’nin dediğine göre, “Eğer bu konuda gerçekten ciddiyseniz, işinizi tam zamanlı yapmanız şart. Ek iş gözüyle bakarsanız kimse sizi kaale almaz. Girişimcilik öyle ucundan tadına bakabileceğiniz bir şey değil.” 27 yaşındaki Caroline’sa 2019’da üniversiteden mezun olduğunda, Fair Harbor’da düzenli olarak çalışmanın o zamanlar hiç de mantıklı gelmediğini söylüyor. İkili, Inc.’in her yıl derlediği ve geleceği şekillendiren şirketleri mercek altına aldığı Inc. 5000’e girmeyi başardı.Yeniden başlamak çok daha kolayBir iş teklifi almış olsanız da fikrinizin peşinden gitmeyi seçebilirsiniz, hatta bu daha anlamlı olabilir. Elbette zor fakat girişim denemeleriniz suya düşse bile yeniden harekete geçmek için geç olmaz, hâlâ genç sayılırsınız. Nathan Kondamuri, Stanford Üniversitesi’ndeki son yılına danışmanlık şirketi Bain & Company’den gelen bir iş teklifiyle başladı. Arkadaşı ve kurucu ortağı Sophia Edelstein ise hem McKinsey & Company’den iş teklifi hem de tıp fakültesinden kabul almıştı. Ama ikili değiştirilebilir gözlük çerçeveleri fikrini hayata geçirmeye karar vermiş ve New York merkezli Pair Eyewear’ı kurmuş. Şimdi size ne kadar doğru bir seçim gibi geliyor, değil mi? İşin aslı pek öyle değil. Pair son iki yılda yüzde bin 305 gelir artışı elde etti ve bugüne kadar $140 milyon yatırım aldı. 2024’teyse Inc. Regionals’a girmeyi başardı. Yine de 29 yaşındaki Kondamuri, bir üniversite öğrencisi olarak tam zamanlı bir işi kabul etmemenin korkutucu bir deneyim olduğunu söylüyor. İki ortak da mezun olduktan sonra kendilerine gelen teklifleri bir yıl boyunca erteleyip sonra da geri çevirdi. Aynı zamanda eş CEO olarak da görev yapan Kondamuri, o günleri şöyle anlatıyor: “Aslında o kadar da uzun bir yol kat etmemiş olmamıza rağmen ikimiz de inandığımız şeyi yapmaya karar verdik. Girişimci olma yoluna baş koyduysanız işi işte öğrenmek zorunda kalıyorsunuz. Zaman bizim lehimizeydi ve bunu gençken, açıkçası hayata dair çok fazla sorumluluğumuz yokken yapabildik.”Yeni nesil gücünü ve ilhamını teknolojiden alıyorBahsi geçen anket teknoloji ve sosyal medyanın gençleri iş kurmaya teşvik eden en önemli faktörlerin başında geldiğini gösteriyor. Y ve Z kuşağı, girişimciliği büyük oranda internetten veya sosyal medyadan öğrenirken, X kuşağı ve Baby Boomer’larsa genellikle tanıdıkları bir girişimci sayesinde fikir sahibi oluyor. Geçen yıl Inc.’in Female Founders listesinde yer alan Fair Harbor’dan Caroline Danehy “İnsanlar bize hep iş kurmak için çok genç olduğumuzu, yeterli tecrübeye sahip olmadığımızı söyledi. Shopify ve sosyal medya gibi yeni teknolojileri sayesinde, bu devirde iş kurmak anne babalarımızın dönemine kıyasla çok farklı. Dönemin ruhu isteyen herkese iş kurmak için çok daha fazla güç veriyor. Dünya artık parmaklarınızın ucunda.” diyor.Dijital araçlar da artık gündelik işlerin idaresinde çok daha büyük rol oynuyor. Ankete göre, Y ve Z kuşağı girişimciler teknolojiden çok daha fazla yararlanıyor. Ankete göre X kuşağı ve Baby Boomer’ların yüzde 18’i, Y ve Z kuşağı girişimcilerinse üçte biri, teknolojiyi sürdürmelerine olanak tanıyan bir çözüm olarak görüyor bahsediyor. Pair için sosyal medya, erken müşteri kazanımı ve büyümeyi destekleyen itici güç görevi gördü. Gözlük çerçevelerini değiştiren müşterilerin videoları TikTok’ta milyonlarca beğeni ve görüntülenme aldı. Kondamuri “Web sitesi açabilir, çok hızlı bir şekilde Shopify gibi bir platform üzerinden ürün satışı ve ödeme süreçlerini yürütebilirsiniz. Mesela biz sosyal medya sayesinde tüketicilere hızlıca ulaşabildik. Bu durum gençlere aynı zamanda cesaret de veriyor. Bazı genç girişimcilerin sektörleri ve dünyayı değiştirdiğine şahit olduğunuzda ‘Biz neden yapamayalım ki?’ diye düşünmeye başlayacaksınız.” diyor.Orijinal yayın tarihi: 9 Mayıs 2024Köşe yazarları tarafından burada paylaşılan görüşler, incturkiye.com’a değil, yazara aittir.Çok daha fazlası için Inc. Türkiye bültenlerine kaydolun.(*) Bu yazının çevirisinde Türk okura hitap etmek için birtakım değişiklikler yapılmıştır.